سفارش تبلیغ
صبا ویژن

آشیانه

پدربمب ها

• نظامی ,     نظر

Bomb

قوی ترین بمب خلاء‎ (Vacuum Bomb) ‎در جهان سه شنبه 11 سپتامبر در روسیه آزمایش شد ‏‎.‎‏ این بمب که با هواپیما حمل می شود قابلیت ایجاد خلاء دارد‏‎ ‎و قابل ‏مقایسه با قدرت و کارایی یک بمب هسته ای ولی بدون ایجاد خسارات‎ ‎زیست محیطی ناشی از یک بمب هسته ای است ‏‎.‎‏ این بمب که به طور مخفیانه ساخته ‏شده قدرتى بیش از بمب هاى هسته اى داشته و ارتعاش هاى ناشى از انفجار آن به ‏مراتب شدیدتر از ارتعاش هاى هسته اى است . این بمب موسوم به “پدر تمام بمب ‏ها ” است و قدرت آن چهار برابر بیشتر از پرقدرت ترین بمب هاى فعلى جهان است ‏که در اختیار آمریکا قرار دارد زیرا از یک نوع جدید و بسیار کارآمد مواد منفجره که به آن ‏اشاره ای نشده است، بهره می‌برد .‏‎ ‎‏ ‏MOAB‏ یا مادر تمام بمب ها که پیش از این به ‏عنوان قوی ترین بمب خلاء  شناخته می شد و در سال 2003 آزمایش شده بود، یک ‏بمب هدایت شونده‎ ‎ماهواره‌ای دوربرد است و امریکا از آنها در جنگ با طالبان در ‏افغانستان استفاده کرد .‏

بمب روسی اولین بار توسط هواپیماهاى توپولف مدل ‏Tu-160‎‏ در محل آزمایش فرو ‏ریخته شد . قدرت این بمب ها که با شدت زیادى منفجر شدند، بیش از حد تصور ‏است . این بمب از لحاظ اندازه از بمب هاى ‏MOAB‏ آمریکایى کوچکتر است، اما به ‏دلیل استفاده از فناورى نانوتکنولوژى در ساخت آن و با توجه به حرارتى که در زمان ‏منفجر شدن در مرکز انفجار تولید مى شود قدرت آن بسیار بیشتر از بمب هاى ‏آمریکایى است . بمب خلاء جدید می تواند جایگزین یک سری از ابزار هسته ای با ‏قدرت ضعیف تر شود که قبلا ساخته شده بود . در همین زمینه وزارت دفاع روسیه ‏اعلام کرد این طرح نظامی هیچکدام از توافقات بین المللی را نقض نمی کند و به ‏ایجاد‎ ‎رقابت تسلیحاتی تازه ای در جهان منجر نخواهد شد . ‏بمب روسیه حاوی ‌8/7 تن ماده منفجره قوی است ولی بمب آمریکا بیش از‏‎ ‎هفت تن ‏ماده منفجره دارد‎ ‎در حالی که بمب آمریکا معادل ‌11‏‎ ‎تن تی.ان.تی است ولی بمب ‏روسیه معادل ‌44 تن از این ماده منفجره است. همچنین شعاع‎ ‎انفجار بمب روسیه ‏‏‌990 فوت یا 300 متر و دو برابر شعاع انفجار بمب آمریکا است ‏‎.‎‏ این  بمب روسی در ‏ابتدا یک توده ای از مواد آتش زا را در شعاع انفجاری خود ایجاد میکند که با اکسیژن ‏موجود در جو مخلوط میشود سپس درمرحله بعد ، این توده آتش می گیرد بطوریکه ‏تمام منطقه آتش گرفته شده را نابود می کند .‏

آزمایش این بمب با توجه به تنش هاى به وجود آمده میان مسکو و واشنگتن به دلیل ‏مسائلى چون استقرار سپر موشکى آمریکا در اروپاىشرقی، پرواز مجدد هواپیماهاى ‏استراتژیک روسیه و امکان تعلیق حضور در پیمان نیروهاى متعارف از سوى روسیه، ‏مى تواند بیش از گذشته، روابط دو کشور را به دوران جنگ سرد نزدیک کند . آزمایش ‏بمب خلاء توسط روسیه نشان دهنده توان نظامی این کشور در پاسخ به طرح آمریکا ‏برای استقرار تجهیزات ضد موشکی خود در شرق اروپاست


موشک های ایران

• نظامی ,     نظر

گزارش‌های فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد ایران ممکن است از تکنولوژی‏های روسی برای توسعه موشک‌های دوربرد خودش که با بردهای 2000 تا 6250 کیلومتر استفاده کند. منابع اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا گزارش داده‌اند که ایران در حال توسعهء موشک‌ «شهاب 4» با برد ۳000 کیلومتر است و می‌تواند تا حدود 2000 پوند مواد حمل کند و خطای آن حدود 2400 متر است. برخی از برآوردها نشان می‌دهد که سیستم این موشک سال 2004 تا 2005 عملیاتی خواهد شد. معاون وزارت خارجه در امور خاور نزدیک در 28 جولای 1998 گواهی داد که آمریکا برآورد می‌کند این سیستم هنوز جهت تقویت موتورها و سیستم هدایتی خود نیاز به کمک خارجی بیشتری دارد.

برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که موشک «شهاب 4» بر اساس ویژگی‌های موشک «SS-4» ساخت شوروی تهیه شده است. گزارشهای دیگر حاکی است که موشک «شهاب 5» با برد بیشتر نیز وجود دارد که بر اساس ویژگی‌های موشک Tapeo Dong یا SS-4 ساخته شده است. می‌گویند این موشک تا 4 هزار کیلومتر برد دارد و بیش از یک تن مواد را می‌تواند حمل کند. ایران ممکن است دو برنامه موشکی دیگر شامل سیستم‌های دوربردتر داشته باشد که گزارش‌های متعددی در خصوص حداکثر برد آن مطرح است بردهایی که این گزارش‌ها ذکر کرده‌اند، عبارتند از 3650 کیلومتر،‏ 4500 تا 5000 کیلومتر‏، 6250 کیلومتر و ده‌هزار کیلومتر.

واضح به نظر می‌رسد که ایران موفق به دستیابی به جزییات فناوری و طراحی موشک روسی SS-4 شده است. موشک SS-4 (که به موشک R-12 یا Sandal نیز معروف است)، یک موشک روسی قدیمی با سوخت مایع است که برای اولین بار در سال 1959 به خدمت گرفته شد و احتمالاً به عنوان اجرای بخشی از پیمان IRBM نابود شده است. این موشک بسیار بزرگ است و فناوری آن به اوایل دهه 1950 مربوط می‌شود، البته بین سال‌های 1959 و 1980 دوبار نوسازی شده است. خطای این موشک 2 تا 4 کیلومتر و حداکثر برد آن دو هزار کیلومتر است و معنایش این است که فقط با یک کلاهک اتمی یا یک سلاح بیولوژیکی نزدیک به مرگباری سلاح‌های هسته‌ای کارایی دارد. در عین حال فناوری کلی موشک SS-4 نسبتا ساده و نزدیک به 1400 کیلوگرم وزن دارد.

موشک SS-4 در رژهء میدان سرخ مسکو

این موشک یکی از معدود طراحی‌های موشکی کشوری با فناوری محدود است که امید داشت آن را به مرحله تولید انبوه برساند. وزن و برد این موشک ایران را قادر می‌سازد کلاهک نسبتا پیچیده هسته‌ای یا بیولوژیکی را بر روی آن نصب کند. در نتیجه نوع مدرن شده موشک SS-4 می‌تواند طرحی خوب برای یک کشور در حال توسعه باشد. همچنین گزارش شده که ایران یک موشک بالستیک دریایی را در سال 1998 مورد آزمایش قرار داده است.

برخی منابع خاطرنشان کرده‌اند که صنایع نظامی روسیه قراردادهایی با ایران جهت کمک به این کشور در رابطه با تولید سوخت مایع موشک، ساخت تونل‌های ویژة انبار موشک، تولید موشک‌های نمونه و توسعه نرم‌افزارهای کامپیوتری تخصصی امضا نموده است. برای مثال این گزارش‌ها نشان می‌دهد که مؤسسة روسی «آیروهدرودینامیک مرکزی» در حال همکاری با سازمان صنایع نظامی ایران و گروه صنعتی شهید همت است. گزارش‌ها حکایت می‌کنند که شرکت دولتی روسیه به نام «روسووروژنیه» که در خصوص همکاری در زمینه صادرات و واردات تسلیحات و تجهیزات و اطلاعات نظامی فعالیت دارد، در معاملات با گروه صنعتی شهید همت مشارکت دارند. همچنین گفته می‌شود این معاملات شامل تجهیزات لیزری تخصصی، آینه‌های تخصصی، مواد سربی تنگستن و فولاد تحت فشار برای تولید و توسعه موشک می‌شوند. این اقلام کمک‌ عمده‌ای به ایران می‌دهند تا به توسعه انواع موشک‌های دوربرد اسکاد B و اسکاد C و نیز موشک‌های دقیق‌تر که مشابه موشک No Dong هستند بپردازد.
به‌هرحال یک سکو مانند موشک CS - 802 می‌تواند اطلاعات طراحی کافی برای توسعه‌ یک موشک‌ کروز با برد طولانی‌تر جهت اهداف دیگر را ارائه دهد و خلیج‏فارس منطقة نسبتاً کوچکی است که اکثر مناطق حاشیه‌ای و تأسیسات حساس آن نزدیک ساحل قرار دارد. هواپیما یا کشتی‌ها می‌توانند موشک‌های کروز حامل کلاهک‌های شیمیایی و بیولوژیکی را از خارج محیط دفاعی معمولی کشورهای خلیج شلیک کنند و ایران حداقل می‌تواند موشک‌های ضد کشتی خود برای حمله به کشتی‌های نفت‌کش را جایگزین سلاح‌های شیمیایی کند. این کشتی‌های نفت‌کش بسیار بزرگند و چنانچه مورد هدف موشک‌های معمولی ضد کشتی قرار گیرند، حادثه بسیار مرگباری پیش خواهد آمد.

ساخت کامل یک موشک کروز بسیار سخت خواهد بود. ایران برای ساخت چنین موشکی باید به ترکیب CBW و کلاهک‌های خوشه‌ای دسترسی داشته باشد. به‌هر‌حال سیستم‌های دریانوردی و موتورهای جت هنوز یک مشکل بالقوه هستند. سیستم‌های دریانوردی پیچیده کنونی می‌تواند موجب حداقل چند کیلومتر اشتباه در برد موشک‌های با برد هزار کیلومتر شود و خطراتی برای هدایت موشک به‌ وجود آورد و احتمالا دو سوم از موشک‌های شلیک شده با این عوارض مواجه خواهند شد. اینک فناوری تجاری برای سیستم متفاوت جهانی استقرار موشک با دقت هدایتی 2 تا 5 متر در دسترس قرار می‌گیرد.


موتورهای توربین گازی با کاربرد دو‌گانه اینک در بازار تجارت وجود دارد که ایران از آنها برای استفاده در موشک کروز بهره می‌گیرد. البته یافتن موتوری با توربین قابل اعتماد و کارآ جهت یک کاربرد، در یک طرح ویژه موشکی ممکن است دشوار باشد. یک موتور فوق‌العاده کارآمد می‌تواند قابل استفاده‌ در یک وسیله پرواری باشد. اما در خصوص توانایی برای طراحی و تولید چنین موتوری تردید وجود دارد، البته بیش ‌از 20 کشور دارای مهارت طراحی و تولید مورد نیاز برای چنین موتورهایی هستند.

ممکن است، مونتاژ وسیله‌ پروازی، موتور و کلاهک با یکدیگر و‌ آزمایش آن اقدامی مشکل و فراتر از توانایی و مهارت ایران باشد، اما مونتاژ و آزمایش یک موشک کروز در مقایسه با یک موشک بالستیک دوربرد آسان‌تر است. دیگر اینکه چنین پیشرفت‌هایی در مقایسه با توسعه یک سیستم بالستیک بسیار کمتر قابل بازرسی خواهد بود.

ایران توانست از بسیاری مشکلات موجود برای توسعه موشک کروز خودش عبور کند. این عبور از طریق تغییر در موشک HY- Seersucker و تبدیل آن به یک سلاح حمله زمینی و ایجاد بیش‌ از 80 کیلومتر افزایش در برد آن، یا از طریق تغییر در موشک ضد کشتی CS-80 یا (Ylng Jai-1) و ارتقای توانایی‌های آن انجام شد. گزارش‌های وجود دارد که نشان می‌دهد سپاه پاسداران مشغول انجام این تغییرات در مرکزی نزدیک به بندرعباس است.

موشک ضدکشتی چینی «کرم ابریشم» اکنون به صورت انبوه در ایران تولید می گردد :

برخی متخصصان آمریکایی معتقدند که ایران در سال 1997، موتورهای موشکی قوی‌تری را مورد آزمایش قرار داده که برای نصب در یک موشک با برد 1500 کیلومتر مناسب هستند. همه متخصصان آمریکایی واقعا معتقدند که ایران سریعا در حال رسیدن به توانایی تولید موشک‌هایی با برد بیشتری از موشک «اسکاد «B است.دقیقا مشخص نیست که ایران چه زمانی خواهد توانست برنامه‌های موشکی خود را به آخرین مرحله توسعه برساند! مقدار کاملی از شلیک مناسب موشک‌های آزمایشی را انجام و کلاهک‌های مرگ‌بار را توسعه دهد و بالاخره اینکه موشک‌های واقعی را مستقر کند. انجام بسیاری از این اقدامات بستگی به میزان دریافت کمک‌های خارجی دارد.

آقای ایتن بن الایهو، فرمانده نیروی هوایی اسراییل در 4 آوریل 1997 گزارش داد که ایران موشکی که توانایی هدف قرار دادن اسراییل را دارد آزمایش کرده است. شواهد گزارش وی این بود که روسیه در حال کمک به ایران برای توسعه دو موشک با بردهای 620 و 780 مایل بوده است.
گزارش‌ها توجیهی که توسط سازمان اطلاعات اسراییل (موساد) در سپتامبر 1997 عرضه شده است، نشان می‌دهد که روسیه در حال کمک به ایران در زمینه توسعه چهار نوع موشک بوده است. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) گزارش می‌دهد که چین نیز در رابطه با چهار موشک مزبور کمک‌هایی به ایران عرضه کرده است.چهار موشک مزبور موشک‌های شهاب هستند که کارآیی آنها مشابه موشک‌های معرفی شده قبلی ایران است که با اقتباس از طرح‌های کره شمالی تهیه شده‌اند.گزارش‌ها اسراییل نشان می‌دهد که موشک «شهاب 3»، سوخت مایع دارد و برد آن بین 1200 تا 1500 کیلومتر است و می‌تواند 700 کیلوگرم مواد را حمل کند.اسراییل مدعی است که موشک شهاب از اوایل 1999 آماده استفاده شدن خواهد بود.ایران موشک «شهاب 3» را در 21 جولای 1998 آزمایش و ادعا کرد که این موشک، اقدام دفاعی در برابر تهدیدات اسراییل است.

این موشک طی 100 ثانیه، 620 مایل مسافت را طی نمود و بعد منفجر شد. منابع اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) نتوانستند مشخص کنند که این انفجار عمدی بوده یا نه، اما اشاره کردند که سیستم نهایی این موشک بستگی به میزان موادی که حمل خواهد کرد، ممکن است حداکثر 1240 کیلومتر برد داشته باشد. آزمایش‌ها نشان داد که این موشک سیستم سوخت مایع دارد. رییس نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طی یک گزارش علنی در 2 آگوست 1998 اعلام کرد که موشک «شهاب 3»، یک موشک بالستیک با 53 فوت طول است که 4300 متر در ساعت سرعت دارد و ارتفاع پرواز 82 هزار فوت است این موشک می‌تواند کلاهک یک تنی را حمل کند. وی مدعی شد این موشک با یک سیستم هوایی ساخت ایران که دقت بسیاری دارد هدایت می‌شود. او افزود که آزمایش نهایی هر سلاحی در میدان جنگ واقعی مشخص می‌شود اما موشک «شهاب 3» با توجه به کلاهک و حجم آن سلاح بسیار دقیقی است.

دیگر منابع ایرانی گزارش دادند که موشک «شهاب 3»، هشتصد مایل برد دارد. خاتمی در اول آگوست 1998 گفت که ایران مصمم است، تقویت نیروهای مسلح خود را صرف‌نظر از نگرانی‌های بین‌المللی ادامه دهد. وی افزود که ایران برای تقویت توان دفاعی خود از هیچ کس اجازه نمی‌گیرد. آقای مارتین ایندیک، معاون امور خاور نزدیک در وزارت خارجه آمریکا در 28 جولای گواهی داد که آمریکا برآورد کرده که هرچند سیستم موشک «شهاب 3»، نیاز به تقویت بیشتر دارد ولی ممکن است بین سپتامبر 1998 و مارس 1999 برای انجام عملیات مقدماتی، مستقر و به کار گرفته شود.

ایران طی یک مانور نظامی در 25 سپتامبر 1998، موشک «شهاب 3» را که بر پرتاب‌کننده آن سوار بود به نمایش گذاشت و یک مقام مسؤول در امور موشکی ایران گفت: «آمریکا هیچ کاری نمی‌تواند بکند و اسراییل از صحنه نقشه حذف خواهد شد». برخی گزارش‌ها حاکی از وجود موشک شهاب 3B است که قدرت و برد بیشتری دارد. سیستم نهایی این موشک که به نظر می‌رسد به موشک No Dong که ساخت کره شمالی است و یا به موشک ساخت پاکستان به نام Ghauri یا Haff5 نزدیک باشد. این موشک برای اولین بار در آوریل 1998 آزمایش شد، لذا ساخت آن موجب شد، سؤالاتی در خصوص همکاری بین ایران ـ کره شمالی و پاکستان مطرح شود. کره شمالی در سپتامبر 1999 موشک Tapeo Dong را طی یک رژه نظامی به نمایش گذاشت و همچنین یک موشک با موتور راکت که ویژگی‌هایش شبیه موشک «شهاب 3» بود را نیز نمایش داد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در سپتامبر 1999 موشک دیگری به نام «زلزال» را نمایش داد و بیان نمود که این موشک اینک به «تولید انبوه» رسیده است. گفته می‌شود توسعه این موشک 5/4 سال طول کشیده و موشک «زلزال 2» نیز از آن ساخته شده که سپاه پاسداران قبلا آن را نمایش داده بود. برخی برآوردها نشان می‌دهد که این موشک با داشتن یک کلاهک 500 کیلوگرمی 900 کیلومتر برد دارد. به هر حال این موشک که در تهران به نمایش گذاشته شد و بر روی یک کامیون مجهز به دستگاه پرتاب‌کننده سوار شده بود، به نظر می‌رسد بین 150 تا 200 کیلومتر برد داشته باشد. گزارش‌های فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد، ایران ممکن است از فناوری‌های روسی برای توسعه موشک‌های دوربرد خودش که با بردهای 2000 تا 6250 کیلومتر استفاده کند.

منابع اطلاعاتی اسراییل و آمریکا گزارش داده‌اند که ایران در حال توسعه موشک‌ «شهاب 4» با برد 2000 کیلومتر است و می‌تواند تا حدود 2000 پوند مواد حمل کند و خطای آن حدود 2400 متر است.

برخی از برآوردها نشان می‌دهد که سیستم این موشک سال 2003 تا 2005 عملیاتی خواهد شد. معاون وزارت خارجه در امور خاور نزدیک در 28 جولای 1998 گواهی داد که آمریکا برآورد می‌کند این سیستم هنوز جهت تقویت موتورها و سیستم هدایتی خود نیاز به کمک خارجی بیشتری دارد.

برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که موشک «شهاب 4» بر اساس ویژگی ‌های موشک «SS-4» ساخت شوروی تهیه شده است. گزارش‌ها دیگر حاکی است که موشک «شهاب 5» با برد بیشتر نیز وجود دارد که بر اساس ویژگی‌های موشک Tapeo Dong یا SS-4 ساخته شده است. می‌گویند این موشک تا 4 هزار کیلومتر برد دارد و بیش از یک تن مواد را می‌تواند حمل کند.

ایران ممکن است دو برنامه موشکی دیگر شامل سیستم‌های دوربردتر داشته باشد که گزارش‌ها متعددی در خصوص حداکثر برد آن مطرح است بردهایی که این گزارش‌ها ذکر کرده‌اند، عبارتند از؛ 3650 کیلومتر،‏ 4500 تا 5000 کیلومتر‏، 6250 کیلومتر و ده‌هزار کیلومتر.

واضح به نظر می‌رسد که ایران موفق به دستیابی به جزییات فناوری و طراحی موشک روسی SS-4 شده است. موشک SS-4 (که به موشک R-12 یا Sandal نیز معروف است)، یک موشک روسی قدیمی با سوخت مایع است که برای اولین بار در سال 1959 به خدمت گرفته شد و احتمالا به عنوان اجرای بخشی از پیمان IRBM نابود شده است. این موشک بسیار بزرگ است و فناوری آن به اوایل دهه 1950 مربوط می‌شود، البته بین سال‌های 1959 و 1980 دوبار نوسازی شده است. خطای این موشک 2 تا 4 کیلومتر و حداکثر برد آن دوهزار کیلومتر است و معنایش این است که فقط با یک کلاهک اتمی یا یک سلاح بیولوژیکی نزدیک به مرگباری سلاح‌های هسته‌ای کارایی دارد.

در عین حال فناوری کلی موشک SS-4 نسبتا ساده و نزدیک به 1400 کیلوگرم وزن دارد. این موشک یکی از معدود طراحی‌های موشکی کشوری با فناوری محدود است که امید داشت آن را به مرحله تولید انبوه برساند. وزن و برد این موشک ایران را قادر می‌سازد کلاهک نسبتا پیچیده هسته‌ای یا بیولوژیکی را بر روی آن نصب کند. در نتیجه نوع مدرن شده موشک SS-4 می‌تواند طرحی خوب برای یک کشور در حال توسعه باشد. همچنین گزارش شده که ایران یک موشک بالستیک دریایی را در سال 1998 مورد آزمایش قرار داده است.

برخی منابع خاطرنشان کرده‌اند که صنایع نظامی روسیه قراردادهایی با ایران جهت کمک به این کشور در رابطه با تولید سوخت مایع موشک، ساخت تونل‌های ویژه انبار موشک، تولید موشک‌های نمونه و توسعه نرم‌افزارهای رایانه‌ای تخصصی امضا نموده است. برای مثال این گزارش‌ها نشان می‌دهد که مؤسسه روسی «آیروهیدرودینامیک مرکزی» در حال همکاری با سازمان صنایع نظامی ایران و گروه صنعتی شهید همت است. گزارش‌ها حکایت می‌کنند که شرکت دولتی روسیه به نام «روسووروژنیه» که در خصوص همکاری در زمینه صادرات و واردات تسلیحات و تجهیزات و اطلاعات نظامی فعالیت دارد، در معاملات با گروه صنعتی شهید همت مشارکت دارند. همچنین گفته می‌شود این معاملات شامل تجهیزات لیزری تخصصی، آینه‌های تخصصی، مواد سربی تنگستن و فولاد تحت فشار برای تولید و توسعه موشک می‌شوند. این اقلام کمک‌ عمده‌ای به ایران می‌دهند تا به توسعه انواع موشک‌های دوربرد «اسکاد «B و «اسکاد «C و نیز موشک‌های دقیق‌تر که مشابه موشک No Dong هستند بپردازد.

مطبوعات اسراییلی در آگوست 1997 گزارش دادند که اسراییل شواهدی دارد که حاکی از دریافت کمک ایران از روسیه است. اسراییل در سپتامبر 1997 مصرانه از آمریکا خواست که جهت وارد آوردن فشار بر ایران اقدام کند. اخبار درز کرده از منابع رسمی نیز نشان می‌دهند که شرکت‌های خصوصی و دولتی روسیه «گیروسکوپس»، قطعات الکترونیکی، تونل‌های نگهداری موشک، سیستم‌های هدایتی و قطعات مورد نیاز دیگر برای ساخت موشک به ایران داده‌اند.

رییس‌جمهور یلتسین و وزیر خارجه روسیه در ابتدا گزارش‌ها فوق را شدیدا تکذیب کردند. رییس‌جمهور یلتسین پس از ملاقات با معاون رییس‌جمهور آمریکا، آقای گور در 26 سپتامبر 1997 گفت:‌ «ما متهم به عرضه فناوری‌های موشک بالستیک به ایران هستیم. من دوباره شدیدا این چنین شایعاتی را تکذیب می‌کنم».

به هر حال روسیه موافقت کرد که سفیر آمریکا در مسکو آقای وینسر و آقای «یوری کوپتیو» رییس برنامه فضایی روسیه مشترکا ادعاهای سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) را بررسی و در خصوص مواردی که روسیه به ایران فرستاده است یک گزارش مقدماتی تهیه کند. نظر یلتسین، رییس‌جمهور، روسیه بعد از دیدن این گزارش تغییر کرد و متقاعد شد که روسیه کمک‌هایی به ایران داده است.
اداره خدمات امنیتی روسیه در اول اکتبر 1997 و حدودا یک هفته پس از تکذیب آقای یلتسین بیانیه‌ای صادر و ضمن آن اعلام کرد، ایران هیچ‌گونه فعالیتی برای تهیه قطعات موتورهای راکت با سوخت مایع که ساخت روسیه هستند، نداشته است.

شرکت‌های روسی که گفته می‌شود به ایران کمک داده‌اند عبارتند از: موسسه روسی آیروهیدرودینامیک مرکزی که در ساخت یک تونل ویژه نگهداری موشک‌ها همکاری نموده است، «روسووروژنیه» که عاملی عمده برای صدور تسلیحات روسی است و Kutznetaov (نام سابق آن Npo Trud بوده) که تولیدکننده موتور راکت در شهر سامراست. همچنین یک مرکز تحقیقات عمده در مسکو به نام دانشگاه صنعتی دولتی «باومن» که در تولید هدایت راکت مشارکت داشته‏، موسسه تحقیقاتی «ایساگی» که تولیدکننده سیستم هدایت راکت است و بالاخره مرکز تحقیقاتی Polyus در مسکو که یک شرکت عمده تولیدکننده و آزمایش‌کننده تجهیزات لیزری است و دانشگاه دولتی «باومن» مشغول مطالعه مهندسی راکت هستند.

همچنین مشخص شده است که روسیه فولاد بسیار قوی و ورقه‌های ویژه در رابطه با برنامه تولید موشک دوربرد در ایران به این کشور فروخته است. مرکز تحقیقات و تولیدی روسیه به نام Inor طبق موافقتنامه‌ای که در سپتامبر 1997 امضا کرد، به ایران یک کارخانه جهت تولید چهار نوع فلز ترکیبی فروخت که این فلزات ترکیبی، برای تولید موشک‌های دوربرد استفاده می‌شوند. مدیر یک کارخانه ایرانی جهت فروش 620 کیلوگرم فلزات ترکیبی ویژه موسوم به 21HKMT و کمک به ایران جهت آماده‌سازی فلزات مزبور برای کاربرد در بدنه موشک‌ها مذاکره کرد. ایران پیشتر 240 کیلوگرم فلزات ترکیبی خریده بود. مرکز فوق‌الذکر همچنین ورقه‌های فلزی موسوم به CUBE2 و 49K2F و 50N با قطر 2 تا 4 دهم میلی‌متر جهت استفاده در بدنه خارجی موشک‌ها فروخته است. فلز ترکیبی 21HKMT به طور ویژه‌ای جالب بود زیرا کره شمالی نیز از آن برای طرح‌های موشکی خود استفاده کرد.

مرکز Inor برای معاملات با گروه صنعتی شهید همت برای عرضه‌ فولاد تحت فشار جهت کاربرد در ساخت موشک، مواد ترکیبی سرب تنگستن، تجهیزات لیزری و آینه‌های تخصصی جهت کاربرد در‌ آزمایش موشک‌ها دلالی کرده بود.

اقدامات فوق موجب بروز یکسری مشاجرات و بحث‌ها بین آمریکا و روسیه در ژانویه 1998 شد که غالبا همراه با تنش بودند. آمریکا مجددا سفیر خود فرانک ویسنر را به مسکو فرستاد و معاون رییس‌جمهور آمریکا، آقای گور با نخست‌وزیر روسیه آقای ویکتور چرنومردین تماس گرفت که ممکن است کنگره‌ تحریم‌هایی را وضع کند. آقای سرگئی یاسترازموبسکی سخنگوی کاخ کرملین به ‌عنوان پاسخ اولیه اعلام کرد که هیچ نوع فناوری به ایران منتقل نشده است.

این تکذیب روسیه خیلی شدید بود و اعتبار زیادی داشت. روسیه قبلا دستگیری چهار دیپلمات ایرانی در 14 نوامبر 1997 در رابطه با خرید فناوری موشکی را اعلام کرده بود. ایرانی‌ها در جستجوی خرید فناوری اصلی موشکی و استخدام دانشمندان روسی برای فعالیت‌ در ایران بودند. آقای یوری کوپتیو، رییس آژانس فضایی روسیه به‌ هرحال این مطلب را توضیح داد و گفت: «چند مورد بود که برخی سازمان‌های روسی به دلیل وخامت و یاس‌آور بودن وضعیت خودشان به همکاری با برخی پروژه‌های مبهم اقدام کرده‌اند و با صدور فناوری‌ها از تعطیلی و توقف فعالیت‌هایشان ممانعت کرده‌اند.»

نتیجه نهایی گفت و گوهای آمریکا و روسیه، امضای موافقتنامه توسط گور و چرنومردین جهت تقویت کنترل‌های بر انتقال فناوری بود، اما این موافقتنامه موجب رفع کامل مشکل موجود نشد. با توجه به سخنان آقای کوتیو مشخص می‌شود که وضعیت در روسیه رو به بدتر شدن است، نه بهتر شدن، لذا به دلیل یأس و رکود در سازمان‌ها و شرکت‌های روسی، مشکل انتقال فناوری به خارج از روسیه همچنان وجود دارد.
آقای چرنومردین، نخست وزیر روسیه دوباره در ملاقات با آقای گور در تاریخ 12 مارس 1988 قول داد، تلاش‌ها برای محدودسازی انتقال فناوری به ایران را تقویت کند. آمریکا 13 مورد از کمک‌های روسیه به ایران را در ملاقات مزبور به طرف روسی اطلاع داد و پیشنهاد کرد که آمریکا در مقابل جلوگیری از انتقال فناوری به ایران، شرکت‌های آمریکایی را تشویق خواهد کرد که در زمینه پرتاب ماهواره‌های تجاری به فضا با روسیه همکاری کنند.

چند قاچاقچی دیگر در 9 آوریل 1998 دستگیر شدند. این قاچاقچیان تلاش می‌کردند، 22 تن فولاد ویژه را از طریق آذربایجان، تحت پوشش چند شرکت روسی به ایران بفرستند.

وزارت خارجه آمریکا در 16 آوریل 1998 اعلام کرد که 20 آژانس و مرکز تحقیقاتی روسیه، استحقاق دریافت کمک از آمریکا را ندارند زیرا در انتقال فناوری موشکی به ایران نقش داشته‌اند.

بررسی‌هایی که آمریکا در خصوص اقدامات ایران برای پراکنده‌سازی، مخفی‌سازی و نیز تقویت برنامه‌های مرتبط با تهیه موشک‌های ضد کشتی و دیگر سیستم‌های موشکی انجام داده، نشان می‌دهد که ایران برنامه‌هایی موثر برای کاهش آسیب‌پذیری موشک‌هایش بعد از حملات هوایی محدود آمریکا انجام داده است و دیگر آنکه ایران پس از حملات محدود اسراییل علیه اهدافی در منطقه خلیج، همچنان بتواند قدرت موشکی خود را حفظ کند.

ایران سیستم‌های موشکی کوتاه برد دارد:

ایران در سال 1990 موشک‌های سطح به سطح به نام CSS - 8 که نوع متحول شده از موشک SA - 2 بود و برد آن بین 130 تا 150 کیلومتر است، را از چین خرید.

ایران همچنین موشک‌های کروز ضد کشتی را که در دریا و زمین مستقر می‌شوند دارد. این کشور ده موشک از این نوع را در خلال جنگ ایران و عراق به سوی کویت شلیک کرد که یک کشتی تانکر نفتی تحت پرچم آمریکا را نیز مورد اصابت قرار داد.

ایران بسیاری از فناوری‌های ضروری برای ساخت سیستم‌های موشکی کروز دوربرد را از چین دریافت کرده است:

هزینه تهیه چنین موشک‌هایی فقط 10 تا 25 درصد در قیمت نوع آمریکایی آن است و هزینه تهیه موشک‌های بالستیک با برد مشابه نیز همین مقدار است. موشک‌های HY - 2 و CS - 802 می‌توانند با تغییری نسبتا سریع، برای حمله‌های زمینی علیه اهداف موردنظر به کار گرفته شوند.
ایران در دسامبر 1995 گزارش داد که یک موشک ضد کشتی ساخت داخلی موسوم به صاعقه 4 را، در مانورهایی که در تنگه هرمز و دریای عمان انجام داد، مورد استفاده قرار داده است. گزارش‌ها دیگر نشان می‌دهند که چین برای ساخت موشک‌هایی نظیر موشک‌های کروز ضد کشتی ساخت چین به نام‌های CS - 802 / CS - 801 و FL - 2 و F - 7 به ایران کمک می‌کند. این موشک‌های برد نسبتا محدودی دارند. برد موشک CS - 801 8 تا 40 کیلومتر، برد موشک CS - 802 15 تا 25 کیلومتر و حداکثر برد موشک F - 730 کیلومتر و حداکثر برد موشک F L - 10 50 کیلومتر است. حتی موشک‌هایی با برد 120 کیلومتری که در ساحل ایران در خلیج مستقر شده باشند، می‌توانند اهداف در جنوب خلیج را تحت پوشش و در تیررس خود قرار دهند. همچنین این موشک‌ها دارای کلاهک‌های نسبتا کوچک با قدرت انفجاری بالایی هستند. در نتیجه ایران به‌جای به‌کارگیری سلاح‌‌های مخرب و نابودسازی جمعی در سکو‌ها، بسیار مناسب می‌داند که به‌دنبال کسب توانایی‌های ضد کشتی باشد.
به‌هرحال یک سکو مانند موشک CS - 802 می‌تواند اطلاعات طراحی کافی برای توسعه‌ یک موشک‌ کروز با برد طولانی‌تر جهت اهداف دیگر را ارایه دهد و خلیج منطقه نسبتا کوچکی است که اکثر مناطق حاشیه‌ای و تاسیسات حساس آن نزدیک ساحل قرار دارد. هواپیما یا کشتی‌ها می‌توانند موشک‌های کروز حامل کلاهک‌های شیمیایی و بیولوژیکی را از خارج محیط دفاعی معمولی کشورهای خلیج شلیک کنند و ایران حداقل می‌تواند موشک‌های ضد کشتی خود برای حمله به کشتی‌های نفت‌کش را جایگزین سلاح‌های شیمیایی کند. این کشتی‌های نفت‌کش بسیار بزرگند و چنانچه مورد هدف موشک‌های معمولی ضد کشتی قرار گیرند، حادثه بسیار مرگباری پیش خواهد آمد.

ساخت کامل یک موشک کروز بسیار سخت خواهد بود. ایران برای ساخت چنین موشکی باید به ترکیب CBW و کلاهک‌های خوشه‌ای دسترسی داشته باشد. به‌هر‌حال سیستم‌های دریانوردی و موتورهای جت هنوز یک مشکل بالقوه هستند. سیستم‌های دریانوردی پیچیده کنونی می‌تواند موجب حداقل چند کیلومتر اشتباه در برد موشک‌های با برد هزار کیلومتر شود و خطراتی برای هدایت موشک به‌ وجود آورد و احتمالا دو سوم از موشک‌های شلیک شده با این عوارض مواجه خواهند شد. اینک فناوری تجاری برای سیستم متفاوت جهانی استقرار موشک با دقت هدایتی 2 تا 5 متر در دسترس قرار می‌گیرد.

موتورهای توربین گازی با کاربرد دو‌گانه اینک در بازار تجارت وجود دارد که ایران از آنها برای استفاده در موشک کروز بهره می‌گیرد. البته یافتن موتوری با توربین قابل اعتماد و کارآ جهت یک کاربرد، در یک طرح ویژه موشکی ممکن است دشوار باشد. یک موتور فوق‌العاده کارآمد می‌تواند

قابل استفاده‌ در یک وسیله پرواری باشد. اما در خصوص توانایی برای طراحی و تولید چنین موتوری تردید وجود دارد، البته بیش ‌از 20 کشور دارای مهارت طراحی و تولید مورد نیاز برای چنین موتورهایی هستند.

ممکن است، مونتاژ وسیله‌ پروازی، موتور و کلاهک با یکدیگر و‌ آزمایش آن اقدامی مشکل و فراتر از توانایی و مهارت ایران باشد، اما مونتاژ و آزمایش یک موشک کروز در مقایسه با یک موشک بالستیک دوربرد آسان‌تر است. دیگر اینکه چنین پیشرفت‌هایی در مقایسه با توسعه یک سیستم بالستیک بسیار کمتر قابل بازرسی خواهد بود.

ایران توانست از بسیاری مشکلات موجود برای توسعه موشک کروز خودش عبور کند. این عبور از طریق تغییر در موشک HY- Seersucker و تبدیل آن به یک سلاح حمله زمینی و ایجاد بیش‌ از 80 کیلومتر افزایش در برد آن، یا از طریق تغییر در موشک ضد کشتی CS-80Ylng Jai-1 و ارتقای توانایی‌های آن انجام شد. گزارش‌های وجود دارد که نشان می‌دهد سپاه پاسداران مشغول انجام این تغییرات در مرکزی نزدیک به بندرعباس است.

جنگنده‌های ضربتی دوربرد SU-24 با میزان توانایی که برای حمل دارند، تقریبا مشابه جنگنده F-111 ساخت آمریکاست و از بمب‌افکن‌های میان برد ساخت شوروی بهتر هستند.

جنگده‌های بمب‌افکن F-4D/E، توانایی حمل سلاح‌های زیادی دارند. ایران توانایی تغییر دادن موشک‌های کرم ابریشم HY-2 و موشک‌های سطح به هوا SA-2 و تبدیل آنها به سلاح‌های نابودی جمعی را داشته و حتی چند راکت دوربرد را در داخل تولید کرده است.

- راکت ایران 130 یا نازعات، بعد از پایان جنگ ایران و عراق تولید شد. جزییات کامل این سیستم نامشخص است، اما به ‌نظر می‌رسد، از قطعات موجود در بازار تجارت، با سوخت جامد و یک سیستم هدایتی ساده راکتی مونتاژشده که برد آن 90 تا 120 کیلومتر است. قطر این راکت 355 میلی‌متر است، ولی ارتفاع آن فقط 87/3 متر و وزن آن فقط 580 کیلوگرم است. این راکت مشخصا می‌تواند به سه کلاهک مجهز شود، 1. کلاهک 180 کیلوگرمی با قدرت انفجاری بالا 2. کلاهک استفاده‌کننده از مهمات فرعی با قدرت انفجاری بالا 3. کلاهک مجهز به سلاح‌های شیمیایی.

- راکت ایرانی عقاب با 40 کیلومتر برد

- راکت SSM با 125 مایل برد احتمالا در مسیر تولید قرار دارد و ممکن است نوع تغییر یافته FROG باشد.

تعداد زیادی از پرتاب ‌کننده‌های چند راکت به‌طور همزمان و لوله توپ کوتاه برد برای استفاده در سلاح‌های شیمیایی در ایران وجود دارد.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در ژانویه 1999 گزارش داد که منابع روسی و چینی، عرضه فناوری و کالاهای مرتبط با موشک به ایران را ادامه می‌دهند. تهران اینک از این کالاها و فناوری‌ها برای دستیابی به خودکفایی در تولید موشک‌های MRBM استفاده می‌کند. پرواز آزمایش موشک شهاب 3 MRBM در جولای موفقیت ایران جهت دستیابی به هدفش را نشان داد. ایران قبلا با همکاری کره شمالی موشک Scud SRBM را تولید می‌کرد و اینک تولید موشک شهاب 3 را آغاز کرده است. نکته دیگر اینکه وزیر دفاع ایران به‌طور علنی، توسعه موشک بالستیک شهاب 4 را اعلام نموده و گفت که در مقایسه با موشک شهاب 3، برد بیشتری دارد و می‌تواند مواد بیشتری را ‌حمل کند.
ایران با دریافت فناوری و مواد ذیربط از شرکت‌های روسی توانست، توسعه موشک شهاب 3 MRBM را سرعت دهد لذا اولین پرواز آزمایشی آن در جولای 1998 انجام شد.

گزارش سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) در خصوص گسترش سلاح‌های موشکی ایران در سپتامبر 1999 برآورد کرد که ایران دومین کشور دشمن آمریکا است که با کسب بیشترین توانایی برای آزمایش ICBM قادر خواهد بود، طی 15 سال آینده آمریکا را هدف قرار دهد.
ایران ICMB را که می‌تواند چندصد کیلوگرم مواد را در بسیاری از بخش‌های آمریکا در نیمه دوم دهه آینده پخش کند را آزمایش کرد که از فناوری و کمک روس‌ها در آن استفاده نمود.

ایران موفق شد امور موشک Taepo Dong - Type ICBM را دنبال کند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند ایران طی چند سال آینده می‌تواند با کمک احتمالی کره شمالی موشک سه مرحله‌ای ICBM که الگویی از موشک SLV 1 Taepo Dong - است و یا یک موشک سه مرحله‌ای به‌نام 2 - Type ICBM Dong - Taepo را مورد آزمایش قرار دهد.

ایران به احتمال زیاد به زودی موشک SLV را آزمایش خواهد کرد. این موشک می‌تواند بعد از توسعه یافتن به موشک ICBM با توانایی حمل چند کیلوگرم مواد به آمریکا تبدیل شود.


گزارشی از دفاع هوایی ایران

• نظامی ,     نظر

نیروی هوایی شاه بیش از 450 جنگندهء پیشرفته نظامی داشت که سرآمد آنها جنگنده اف14 تامکت و حدود 5000 خلبان بسیار ماهر بود. در آن زمان، شاه ایران، با خریدهای سنگین نظامی، اهدافی فراتر از منطقهء پرآشوب خاورمیانه را جستجو می کرد. نیروهای نظامی ایران، قرار بود به هنگام حملهء اتحاد شوروی، دوشادوش نیروهای ناتو در مقابل نفوذ کمونیسم پایداری کنند. طبق برنامه ریزی انجام شده، نیروی هوایی ایران تا پایان سال ۱۳۶۲ شمسی، به استعداد حدود ۱۰۰۰ فروند هواپیما دست می یافت. بدین ترتیب رژیم بعث عراقی که از دشمنان دیرین ایران بود، جرات تجاوز به ایران پیدا نمی کرد. ایران با داشتن چنین توانی، ژاندارم منطقهء خلیج فارس به شمار می رفت و به راحتی می توانست حکام یاغی منطقه را سرکوب کند.

در سال 1979 (1357 خورشیدی) تعداد پرستل نیروی هوایی بالغ بر 100 هزار نفر بود که از نظر تعداد نفرات، مهارت و کارآزمودگی و استفاده از تکنولوژی روز، جزء سه نیروی هوایی برتر در جهان (پس از ایالات متحده آمریکا و روسیه) محسوب می شد.



درهمین زمینه علاقمندان ببینند:  رژه گارد همیشه جاویدان شاهنشاهی

اطلاعات موثق از قابلیتهای این نیرو در دوران پس از انقلاب به سختی بدست آمده است هر چند که به نظر می رسد در سال 1987 (1366) تعداد قابل توجهی از هواپیماهای این نیرو به دلیل نبود قطعات یدکی، زمین گیر شده بودند.
امروزه در مجموع تعداد 14 پایگاه هوایی فعال هستند: اهواز، بندرعباس، بوشهر، چابهار، دزفول، دوشان تپه (تهران)، قلعه مرغی (تهران)، همدان، اصفهان، مشهد، مهرآباد (تهران)، شیراز، تبریز و زاهدان. جنگنده های ساخت روسیه در همه جای ایران یافت می شوند و ماموریتهای مختلفی مانند حمله به اهداف زمینی، ماموریتهای آموزشی و رهگیری انجام می دهند.
بندرعباس، بوشهر، دزفول، همدان، تبریز و مهرآباد مراکز اسکادرانهای بمب افکن هستند. شیراز سرفرماندهی اسکادران شکاری را دارد. همچنین ماموریتهای آموزشی از پایگاههای مهرآباد، دوشان تپه و اصفهان انجام می شود. شیراز همچنین محل اصلی اسکادرانهای ترابری نیروی هوایی نیز می باشد.
قبل از وقوع انقلاب 1979، نیروی هوایی (ایران) از 15 اسکادران جنگنده و جنگنده - بمب افکن با قابلیتهای شناسایی تشکیل شده بود. ضمن اینکه یک اسکادران از هواپیماهای سوخت رسان (تانکر) جهت عملیات پشتیباتی وجود داشت.
در سال 1986 (1365) به دلیل ترک خدمت پرسنل (در زمان انقلاب) و کمبود قطعات یدکی (به دلیل تخریم) تعداد اسکادرانهای شکاری، شکاری - بمب افکن به هشت اسکادران و شناسایی به یک اسکادران کاهش یافته بود. این تعداد نیرو به وسیله ی دو تانکر سوخت رسان و 5 اسکادران سبک ترابری پشتیبانی می شدند. همچنین تعداد 76 فروند هلیکوپتر و 5 اسکادران از موشکهای زمین به هوا (سام) این نیرو را تکمیل می کردند.
سرفرماهدهی نیرو در پایگاه هوایی دوشان تپه (نزدیک تهران) واقع شده بود. پایگاه هوایی بزرگ تهران (مهرآباد) بزرگترین فرودگاه غیرنظامی ایران بود. سایر پایگاههای هوایی عملیاتی عبارت بودند از: تبریز، بندرعباس، همدان (پایگاه هوایی شاهرخی)، دزفول (پایگاه هوایی وحدتی)، شیراز و بوشهر. همچنین از سال 1980 (1359) پایگاههای هوایی اهواز، اصفهان (پایگاه هوایی خاتمی) و بندر بهشتی (؟) عملیاتی شده بودند.
در دهه ی 1970، ایران هواپیماهای بسیار پیشرفته ای را خریداری کرد. در آن زمان ایران دارای 77 فروند F-14A به اضافه ی 166 فروند جنگنده ی F-5 و 190 فروند شکاری – بمب افکن F-4 بود که به ایران توان بالقوه و قدرتمندی را جهت دفاع می دادند. در اواخر دوران سلطنت، شاه فقید ایران سفارش تعداد زیادی جنگنده ی F-16 و F-18 به همراه شراکت در تولید آنها را به ایالات متحده داده بود. ولی پس از انقلاب، قراردادهای نظامی منعقد شده، فسخ گردیدند.

سیستم دفاع هوایی هاوک

در بدو تشکیل نیروی هوایی، این نیرو وظیفه ی دفاع هوایی را بر عهده داشت. سیستم های پیش اخطار ابتدا تحت لوای پیمان سنتو به وجود آمدند. این نیرو در دهه ی 1970 با تجهیزات پیشرفته شبکه ی رادار مجهز شد. در اواخر سال 1977 (1356) به منظور تکمیل سیستم راداری و ایجاد پوشش بر روی خلیج فارس، ایالات متحده با فروش هفت فروند بوئینگ 707 پیش اخطار هوایی (آواکس) به ایران موافقت کرد. با وقوع انقلاب، ایالات متخده فروش آواکس ها را منتفی اعلام کرد زیرا از بابت لو رفتن تکنولوژی پیشرفته ی آنها احساس خطر می کرد.
سخن آخر اینکه نیروی هوایی (ایران) در اواسط دهه ی 1980 سه گردان موشک انداز سام (زمین به هوا مانند سام6 و سام2) و هشت گردان موشک انداز هاوک خود را (کل پروژه شامل 1800 فروند موشک) بهینه سازی نمود. این بهینه سازی منجر به ایجاد پنج اسکادران جدید شامل موشکهای زمین به هوای رپیر و تایگر گردید. توانایی این بهینه سازی به دلیل فروش قطعات پیشرفته در سالهای 1985 و 1986 از سوی واشینگتن به ایران ناشی شده است. (این ماجرا سرانجام به دلیل برخی سوء استفاده های گروههای داخلی در ایران افشا شد در جریان این معاملات پنهان، ایالات متحده سعی کرد به نحوی با فروش سلاح و قطعات هواپیماهای جنگنده به ایران نزدیک شود)
بزرگترین مرکز تعمیر و نگهداری هواپیماهای نیروی هوایی ایران در پایگاه هوایی مهرآباد واقع است. این مرکز به نام شرکت صنایع هواپیمایی ایران (IACI) شناخته می شود و در صورت تامین قطعات یدکی مورد نیاز، تعمیرات سنگین انواع هواپیماهای نظامی، در این مرکز انجام می شود.
زمانی که در سال 1980 عراق به ایران حمله کرد، اف14 های ایران که به موشکهای دوربرد فونیکس مجهز بودند و می توانستند 6 هدف را در فاصله ی 80 کیلومتری همزمان مورد هدف قرار دهند، ضربات جبران ناپذیری بر نیروی هوایی عراق وارد کردند، به طوری که عراق برای حفظ توان نیروی هوایی اش، قسمت عمده ای از هواپیماهایش را به نزدیکی مرز اردن منتقل کرد. (مجموعه پایگاههای الولید موسوم به H3)
توانایی جنگنده های اف4 و اف14 با استفاده از سوختگیری هوایی از طریق تانکرهای 707 که برد عملیاتی آنها را به حدود 2500 کیلومتر توسعه می داد، بسیار افزایش یافته بود.
اف14 های ایرانی در نقش یک آواکس کوچک انجام وظیفه می کردند. آنها عملیات جنگنده های عراقی را با رادارهای بسیار قدرتمند خود به فرماندهان دفاعی ایران گزارش می کردند. به همین دلیل جنگنده های میراژ اف1 عراقی (F1-EQ) در وضعیت ارتفاع پائین و با سرعت زیاد پرواز می کردند زیرا اف14 ها در رهگیری ارتفاع پائین محدودیت داشتند. بدین روش چندین جنگنده ی اف14 ساقط شدند.
(بنابر اعلام منابع نظامی خارجی، تعداد 13 فروند اف14 از سال 1977 در ایران ساقط شده است که از این تعداد دو فروند در قبل از انقلاب، 4 فروند در جریان جنگ با عراق و مابقی بر اثر نقص فنی یا شلیک اشتباهی پدافند ایران بوده است)
پدافند هوایی ایران در زمان جنگ مبتنی بر استفاده از موشکهای زمین به هوای HAWK استوار بود که به طور عمده برای دفاع از تاسیسات حساس نظامی مورد استفاده قرار می گرفتند. استراتژی دفاع هوایی ایران نیز مبتنی بود بر استفاده از جنگنده های شکاری رهگیر نظیر اف14.
البته ایران به علت برخی مشکلات در تهیه ی قطعات و ملزومات موشکها و لانچرهای هاوک، هیچگاه نتوانست استفاده ی موثری از این موشکهادر جریان جنگ ببرد و نتوانست دفاع محکمی در برابر تاسیسات کلیدی صدور نفت در جنوب کشور ایجاد کند. هرچند با همین توان محدود تعداد قابل توجهی از جنگنده های عراقی توسط موشکهای هاوک سرنگون شدند.
در سال 1987 (1367) به دلیل کمبود شدید قطعات یدکی، حدس زده می شد که تنها 35 فروند از 190 فروند اف4 فانتوم در خدمت بوده باشند. در آن سال یک اف4 پایگاه بوشهر (برای کمک به جنگنده های عراقی جهت حمله به تاسیسات نفتی خارک) توسط اف15 های عربستان سعودی سرنگون شد.
همچنین تعداد اف5 های عملیاتی نیز از 166 فروند به 45 فروند کاهش یافته بود. در آن سال از 77 فروند اف14 نیز تنها 10 فروند عملیاتی باقی مانده بودند. در آن سالها تهیه قطعات و تعمیر و نگهداری جنگنده ها آسیب بسیاری دیده بود که دلیل آن هم تحریم فروش قطعات از طرف ایالات متحده به ایران بود.
چین و کره ی شمالی به واسطه ی سیاست مستقل خود در فروش ادوات نظامی، تنها کشورهایی بودند که این تجهیزات را به ایران می فروختند. در سال 1987 (1367) گزارش های تایید نشده ای درج شد مبنی بر اینکه ایران سفارش خرید جنگنده ی F-6 (همان MiG-19SF) را به چین ارائه داده است و خلبانان ایرانی در کره ی شمالی آموزش های لازم را می بینند.
اسکادران هواپیماهای شکاری - رهگیر ایران سعی می کرد با همان امکانات بسیار محدود خود، وظایف خود را به انجام برساند. در جریان یک در پرواز نمایشی سال 1987 تعداد 34 جنگنده اف14 به پرواز درآمدند هرچند که حدس زده می شد تنها هشت فروند آنها عملیاتی بوده باشند. همچنین حدس زده می شد که تعداد 5 فروند تامکت نیز به نقشی غیرعملیاتی تغییر یافته باشند. هرچند معلوم نبود که این 5 فروند در اسکادران عملیاتی 10 فروندی حضور دارند یا خیر.
هرچند تکنیک های فنی جنگنده های شکاری غربی که در اختیار ایران قرار داده شده است، اغلب ناممکن است که از منابع غیرغربی بدست آمده باشد چرا که این چنین توانسته بود اسکادرانهای شکاری ایران را با قابلیتهای جدید به نمایش بگذارد.

جنگندهء آموزشی پیلاتوس

تنها خرید مهم نظامی ایران، تحویل 46 فروند جنگنده ی آموزشی پیلاتوس یا PC-7 از سوئیس بود. همچنین ایران درخواستی را برای خرید سه فروند هواپیمای باری C-1 ساخت کاواساکی و یک رادار سه بعدی دفاع هوایی از ژاپن ارائه داد که تحویل این محموله ها تا سال 1987 محقق نشده بود. همچنین گزارشهایی وجود داشت که نشان می داد ایران قصد خرید 30 فروند هلیکوپتر مدل 500D از آرژانتین را داشته است.

جنگنده های عراقی موجود در ایران
در اوایل سال 1991 و همزمان با شروع عملیات طوفان صحرا جهت پایان دادن به اشغال کویت، عراق 350 فروند هواپیمای پیشرفته نظیر میگهای 27 ، 29 ، 31 ، توپالف22 ، سوخوی24 ، 25 ، 27 ، میراژ اف1 و ایلوشین76 به ارزش 2 میلیارد دلار در اختیار داشت یا در حال ارائه سفارش برای خریدشان بود.
پس از آغاز جنگ، 115 فروند هواپیمای عراقی به ایران پرواز کردند، که البته جمع کل این هواپیماها چیزی بین 137 تا 149 فروند بود که از این تعداد، برخی در حین پرواز به ایران دچار حادثه شدند (شامل 15 فروند ایلوشین75 و تعداد از هواپیماهای مسافربری)
بر طبق ادعای یک مقام عراقی،
24 فروند میراژ اف1
4 فروند سوخوی 20
40 فروند سوخوی22
24 فروند سوخوی24
7 فروند سوخوی25
9 فروند میگ23
4 فروند میگ29
۲ هواپیمای پیش اخطار (آواکس های عدنان و القادسیه)

به ایران پرواز کردند.

یکی از میگهای21 عراقی موجود در ایران

بک فروند میگ۲۹ عراقی در رمپ پایگاه شکاری مهرآباد
 

میراژهای اف۱ عراقی در پایگاه هشتم شکاری مشهد
 

همچنین گزارش هایی مبنی بر وجود 20 فروند توپالف22 عراقی که پیشتر توسط صدام سفارش داده شده بودند در ایران تایید نشده است.

در سال 1993 گزارش هایی منتشر شد مبنی بر اینکه روسیه قطعات یدکی این هواپیماها را تامین کرده است که شامل تسلیحات مورد نیاز این جنگنده ها و دستورالعمل های تعمیر و نگهداری این جنگنده ها بود.
در سال 1993 گزارش هایی منتشر شد مبنی بر اینکه چین تعداد نامعلومی از جنگنده های میگ29 را از ایران در عوض فروش تکنولوزی هسته ای و موشکی از ایران خریداری کرده است. این دو کشور توافق کردند تا پایان سال 1992 این معامله را صورت دهند و ایران میگهای29 عراقی را تا پایان سال 1992 به چین تحویل دهد.
همچنین در جریان ملاقات مقامات بلندپایه ی ایرانی و عراقی در سال 1998، عراقی ها درخواست کردند که هواپیماهایشان بازپس گردانده شود.
ایرانی ها همواره استفاده از هواپیماهای عراقی را انکار کرده اند. هرچند اگر قرار باشد ایران برای همیشه این هواپیماها را روی زمین بلااستفاده نگه دارد، این هواپیماها از حالت عملیاتی خارج خواهند شد و ایرانی ها قادر نخواهند بود تا سیستم های موتوری و هیدرولیک این هواپیماها را به کار بیندازند.
البته گزارش های دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهد ایران سوخو24 های عراقی را به ناوگان نیروی هوایی ارتش خود افزوده است. همچنین سوخوهای 20 و 22 نیز توسط نیروی هوایی سپاه پاسداران در حال آماده سازی برای پرواز عملیاتی هستند.
هر چند گمان می رود که سوخوهای 25 و میگهای23 و میراژهای اف1 به سرویس خدمتی درنیآمده اند. که این نیز به دلیل فرسوده و قدیمی بودن میگهای23 و تعداد اندک سوخوهای25 نیز می تواند باشد که برای ایران صرفه ی نظامی برای کاربری ایجاد نمی کنند.
هرچند گزارش های دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهد ایران 24 فروند میراژ مدل F-1BQ را تعمیر و آماده سازی کرده و وارد خدمت نموده است. (این تعداد بنا بر گزارش هایی، در پایگاه هشتم شکاری در مشهد آماده پرواز می باشند که گزارش سقوط یک فروند میراژ در سال گذشته، گواهی بر این مدعاست)

دفاع هوایی ایران
در سال 1996 تعداد پرسنل دفاع هوایی ایران حدود 18000 نفر را شامل می شد. به طور سنتی، دفاع هوایی از پایگاههای هوایی، از آموزشهای انجام شده در ایالات متحده در قبل از انقلاب 1979 الگو گرفته شده است که بر پایه ی دفاع هوایی به وسیله ی سیستم های موشکی زمین به هوا است. اما ایران از راه اندازی یک شبکه ی دفاعی سراسری و متمرکز ناتوان است و تنها به دفاع نقطه ای از مناطق کلیدی با استفاده از سیستم های موشکی زمین به هوا تکیه دارد.
در اواسط دهه ی 1990 گزارش شد که ایران نمونه ی چینی موشکهای سام SA-2 را همراه با موشکهای SA-5 و SA-6 دریافت کرده است.
به نظر می رسد تمام سیستم های موجود HAWK برجای مانده تنها 30 واحد شلیک موشکهای هاوک اصلاح شده که شامل 12 گردان به استعداد 150 پرتابگر به همراه 45 تا 60 فروند موشک سام2 (SA-2) و HQ-2J/23 (همان موشک CSA-1 چینی که از روی موشک سام2 روسی کپی شده است) باشد. برخی منابع ادعا می کنند ایران 25 پرتابگر موشک SA-6 دارد، اما برخی منابع دیگر این موضوع را رد می کنند.
(این مطلب بسیار عجیب است زیرا در طول دهه ی دفاع مقدس در اقصا نقاط تهران و شهرهای بزرگ، لانچرها به همراه موشکهای SA-6 برای تماشای مردم نصب شده بودند، به نظر می رسد نویسندهء این گزارش از این موضوع اطلاعات صحیحی نداشته است)

نمایش پرتابگر و موشکهای سام۶ در میدان بهارستان تهران (مهر ۱۳۸۴)

گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد ایران در طول سالهای 1995 تا 1996 تعداد 8 پرتابگر موشکهای SA-6 از روسیه دریافت کرده است. در ژانویه 1996 ژنرال ارشد نیروی دریایی آمریکا (اسکات رید) اظهار داشت که ایران به تازگی موشکهای روسی SA-6 را به دفاع هوایی خود افزوده است. (این موشکهای با قابلیت هدایت تلویزیونی، کابوسی برای خلبانان هواپیماهایی به حساب می آیند که در ارتفاع پائین یا متوسط پرواز می کنند، همچنین با سام6 می توان موشکهای اسکاد و کروز را نیز هدف قرار داد)
در سال 1997 نیروی دفاع هوایی ایران سیستم پیشرفته ی S-200 (موسوم به الماس با SA-5 که در غرب به نام گامون Gammon شناخته می شود) را دریافت کرد. این موشک سام سیستمی است برای هدفگیری اهداف در ارتفاع بسیار پائین یا در ارتفاع بسیار بالا. این موشک شتاب حرکتی متوسطی دارد و برای مانورپذیری به بالچه های نصب شده بر رویش متکی است. از اینها گذشته سیستم هدایت راداری موشک SA-5 به وسیله ی تله های الکترونیکی موسوم به Decoy آسیب پذیر است. (لیبی در مجموع بیش از 100 فروند از این موشک را به سوی هواپیماهای شناسایی SR-71 آمریکایی شلیک کرد که هیچکدام اصابت نکردند) منابع نظامی در مورد تعداد موشکهای SA-5 توافق ندارند برخی تعداد 4 مجموعه پرتابگر را تایید می کنند و برخی دیگر تعداد 10 عدد را. برخی منابع دیگر گزارش می کنند که ایران سه مجموعه ی بسیار دوربرد ساخت روسیه از SA-5 را به همراه 10 تا 15 پرتابگر در اختیار دارد که در 6 سایت مهم مستقر شده اند.

سیستم دفاع هوایی S-200 یا سام-۵

گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد ایران قصد دارد موشکهای بسیار توانمند SA-10 (موسوم به S-300) را خریداری نماید. SA-10 یک موشک زمین به هوای بسیار قدرتمند و بردبلند است که می تواند به اهداف هوایی در هر ارتفاعی حمله ور شود. در ابتدای سال 1994 گزارش شد که ایران شش مجموعه ی پرتابگر SA-10 به همراه 96 فروند موشک از آن را به روسیه سفارش داده است. اما تا اواخر سال 2004 هیچ کدام از آنها هنوز تحویل نشده بودند.
در فوریه 1997 قرارداد 90 میلیون دلاری فروش تعداد 36 فروند موشک SA-10 ساخت مشترک کشورهای روسیه، کرواسی و قزاقستان فسخ شد.
در 30 دسامبر سال 2000 گزارشی در روسیه منتشر شد که نشان می داد ایران به اطلاع وزیر دفاع روسیه رسانده است که مایل است سیستم های ضدموشک S-300 را خریداری کند.

سیستم دفاع هوایی S-300 یا سام-۱۰

در ماه مارس 2001 گزارش شد که روسیه معامله ی فروش موشکهای پیشرفته با ایران را به دلیل نظر مخالف ایالات متحده فسخ کرده است. اما خبرگزاری ایتارتاس گزارشی را منتشر کرد که در آن درج شده یود روسیه قرارداد فروش موشکهای زمین به هوای Tor-M1 ، Tor-M1 T و S-300 را با ایران امضاء کرده است. پس از این گزارش بود که دیگر نشانه ای از علاقه ی ایرانیان به SA-10 عنوان نشد. امروزه اطلاعات دقیقی از ادوات دفاع هوایی ایران وجود ندارد.
مراکز مهمی که باید توسط موشکهای سام مورد حفاظت قرار گیرند شامل مرکزی هسته ای در داخل تهران (امیرآباد و مرکز تحقیقات نیرو: متن) و مراکز سلاح های شیمیایی و میکروبی است.
 ایران همچنین سیستم های دفاع هوایی SA-5 را در اقصا نقاط تهران، بنادر مهم و تاسیسات نفتی مستقر کرده است تا بتواند نقش دفاع هوایی بردبلند – برد متوسط و ارتفاع بالا را در مقابل تاسیسات حیاتی کنار ساحل (خلیج فارس) به انجام برساند.
همچنین گزارش شده است که ایران موشکهای SA-2 و HAWK را دورتادور شهرهای تهران، اصفهان، شیراز، بندرعباس، جزیره ی خارک، بوشهر، بندر امام، اهواز، دزفول، کرمانشاه، همدان و تبریز مستقر کرده است تا بتواند از مناطق کلیدی نظیر پایگاههای هوایی و تاسیسات مربوطه حفاظت کند، هرچند که برخی از این سایت ها، موشک به اندازه ی کافی در اختیار ندارند.
ایران تعدادی رادار مراقبت هوایی دوربرد را نیز از چین خریداری کرده است. این رادارها می توانند اهدافی را تا عمق 300 کیلومتری آسمان شناسایی کنند و اکنون این سیستم های راداری، جزء مهمی از پدافند هوایی ایران به شمار می روند. ولی حتا با کمک چین نیز، دفاع هوایی ایران نقاط کور و نفوذپذیر زیادی دارد که شاید با تجهیزات آورده شده از عراق در جریان جنگ سال 1991 این نقایص کمی جبران شوند.
پرتابگرهای موشک در سراسر ایران پراکنده شده اند تا بتوانند نقص رادار دفاع هوایی ایران را در شناسایی اهدافی که در ارتفاع پائین پرواز می کنند پوشش دهند
روی هم رفته، شبکه ی دفاع هوایی ایران که شامل فرماندهی متمرکز کنترل، گیرنده های راداری و قابلیت هایی با ایجاد اخلال الکترونیک و دفع ضدعمل الکترونیک می شود، نیاز مبرمی به شبکه ی موثرتر دفاعی دارد. این شبکه ی فعلی برای دفاع در حالت نقطه ای مناسب است.

وضعیت فعلی هواپیماهای نیروی هوایی
به سال 2000 تخمین زده می شد که فقط 40 فرود هواپیمای فانتوم از 32 فروند F-4D و 177 فروند F-4E و 16 فروند RF-4E که تا سال 1979 به ایران تحویل شده اند در خدمت باقی مانده باشد. همچنین 45 فروند از 169 فروند F-5E و F-5F و تنها 20 فروند از ۷۷ فروند F-14A تامکت قابلیت پرواز دارند.
همچنین حدود 30 فروند F-4 و 30 فروند F-5 و 35 فروند F-14 اوراق شده اند تا از قطعات آنها برای جبران نقص قطعات یدکی دیگر جنگنده ها استفاده شود.
یک گزارش دیگر نیز حاکی از این است که نیروی هوایی ایران نمی تواند بیش از هفت فروند F-14 خود را همزمان به کار گیرد. ایران ادعا می کند که موشکهای HAWK را بر روی F-14 هایش منطبق کرده تا این موشکها بتوانند نقش موشکهای هوا به هوا را ایفا کنند. (به تصویر زیر دقت کنید)

روسیه و ایران علاقهء زیادی به همکاری های نظامی با یکدیگر دارند. این امر نیز با فروش سیستم های دفاع هوایی بسیار پیشرفته ی روسی که قابلیت رهگیری و سرنگونی جنگنده های استیلت F-117 و B-2 آمریکا را دارند به اثبات می رسد.
در فوریه سال 2001 آقای آصفی (سخنگوی وزارت خارجهء ایران) اظهار داشت که: «ایران امیداوار است همکاری های نظامی مشترک نظامی با روسیه ادامه یابد. کشور ما مایل است دفاع هوایی خود را کاملن مدرنیزه کند و ما از روسیه می خواهیم تا برخی سیستم های دفاع هوایی پیشرفته ی خود را جهت پشتیبانی از ما به ایران بفروشد.»
همچنین تعداد تعداد نامعلومی از جنگنده های به روز شده و جدید سوخوی25 در سال 2003 به سپاه پاسداران ایران (IRGCAF) تحویل شده اند. این جنگنده های سوخوی25 (موسوم به فراگ فوت یا Frogfoot) در پایگاه هوایی نامعلومی استقرار یافته اند.

سوخوی25 نیروی هوایی سپاه پاسداران

در جولای 2003 ، صنایع هوافضای چینی چنگدو (CAC) جنگنده جدید خود به نام Super-7 را معرفی کرد. این جنگنده ای است سبک و با قابلیت جهت عملیات در هر گونه وضعیت آب و هوایی که می تواند موشکهای میان برد هوا به هوا را حمل کند.
مدت زمان تکامل این جنگنده حدود 5/2 سال به طول انجامید. این جنگنده ای است که به طور عمده برای صادرات به دیگر کشورها طراحی شده است. چینی ها پیش از این سفارش خرید این جنگنده را از ایران و برخی کشورهای آفریقایی نظیر سودان و بورکینافاسو دریافت کرده بودند.

جنگنده F-8 M که در چین J-8 نامیده می شود:

همچنین گزارش شده است که تعدد 10 فروند جنگنده پیشرفته ی F-8M موسوم به فیندبک (Findback) و 7 فروند توپالف22 نوع M یا (Tu-22M) و 19 فروند میگ29 و تعداد نامعلومی از جنگنده ی بسیار پیشرفته ی میگ31 (پیشرفته ترین جنگنده شکاری رهگیر ساخت روسیه که قیمتی حدود 40 میلیون دلار دارد) توسط ایران سفارش داده شده اند، هرچند که تحویل این اقلام هنوز تایید نشده است.

میگ31 نوع BM


آیا ایران موشک کروز دوربرد دارد؟

• نظامی ,     نظر

آیا ایران موشک کروز دوربرد دارد؟
موشک کروز

مقامات اکراینی ادعا کرده اند که از این کشور، در سال 2001 ، 12 فروند موشک کروز دور برد به مقصد ایران و نیز 6 فروند از این موشک ها به مقصد چین خارج شده است . آنها همچنین مدعی شده اند که این موشک ها بدون کلاهک هسته ای به این دو کشور فروخته شده اند.

این موضوع اولین بار سال گذشته، در مجله انگلیسی "فایننشیال تایمز" عنوان شد و پس از آن در رسانه های دیگر نیز تکرار گردید.

این گزارشات همچنین مدعی هستند که یک سال و نیم پیش، با اخطار مقامات امنیتی اکراین یک بازرگان روسی بازداشت شد که گمان می رود مسوول اصلی این معامله تسلیحاتی بوده باشد.

در ادامه گزارشی که می خوانید مطلبی است بر مبنای همین ادعا که در یک نشریه اسرائیلی درج شده است. به طور کلی به نظر می رسد کارشناسان نظامی و مطبوعات خارجی به ویژه اسرائیلی با دقت زیادی توان دفاعی ایران را زیر نظر داشته و احتمالات مختلف را در مورد توان دفاعی ایران مورد محاسبه و بررسی قرار می دهند. این در حالی است که محافل کارشناسی و رسانه های تخصصی ایرانی از ارزیابی صحیح و دقیق توان نظامی اسرائیل به عنوان نخستین تهدید خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران غافل مانده اند و لازم است این موضوع بیشتر مورد توجه  ناظرین و کارشناسان امر واقع شود:

 «اکراین اخیرا ادعا کرده است که 12 فروند موشک کروز بلند برد as-15 ساخت روسیه که در اختیار نیروهای دفاعی این کشور بوده به ایران فروخته شده است. این موشک‌های با وزن 1.7 تن و طول 6 متر ، بردی در حدود 3000 کلومتر ( 2000 مایل) دارند .

اولین مدل روسی این موشک در سال 1984 وارد سرویس گردید . موشک as-15  توسط دو نوع بمب افکن استراتژبک بلند برد مورد استفاده قرار می گرفته است . توپولف 95 های قدیمی و بمب افکن های مدرن مافوق صوت توپولف 160 .

as-15 مشابه موشک های کروز توماهاوک آمریکایی که در جنگ های خلیج {فارس} بسیار مورد استفاده قرار گرفتند، برای پرواز در ارتفاعات پایین طراحی شده و دارای سیستم هدایت داخلی TERCOM ( terrain contoun-motching ) می باشد. و از رادارهایی برای مطابقت اطلاعات سه بعدی عوارض زمینی و محل عبور موشک استفاده می کند .

در این سیستم ناوبری نقشه عوارض زمینی در کامپیوتر موشک قرار داده می شود و در حین پرواز با استفاده از رادار این عوارض دیده شده وبا نقشه درون کامپیوتر برای مشخص نمودن موقعیت، تطبیق داده می شود .

اگر چه نمونه های جدید موشک کروز توماهاوک که در جنگ اخیر عراق نیز مورد استفاده قرار گرفتند ، با استفاده از سیستم GPS دقیق تر و مقرون به صرفه تر شده اند ، اما هنوز موشکهای as-15 جز سلاح های پیشرفته تری محسوب می شوند که می توانند در صورت پرتاب از فاصله 3000 کیلومتری هدف ، با دقت چند متری به هدف اصابت کنند .

موشکهای as-15  روسی برای حمل کلاهک هسته ای با قدرت تخریب 200 کیلوتن در حدود 10 برابر مقدار فرود آمده بر سر مردم ناکازاکی طراحی شدند .

بعد از فروپاشی شوروی سابق ، اکراین تعدادی از هواپیماهای tu-160 آماده به رزم در خاک این کشور را به همراه موشک های AS-15 موجود در آنها، پیش خود نگاه داشت . البته بعدا برخی از این هواپیماها به همراه موشک‌هایشان به روسیه بازگردانده شده و مابقی در سال 2001 تحت معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک (پیمان استارت 1) ، اسقاط شدند .

بر اساس اظهارات مقامات اکراینی، در همین سال یک تاجر روسی به نام "الگ اورلف" 18 فروند از این موشک های کروز را به ایران و چین فروخته که البته بر طبق شواهد موجود این موشکها بدون کلاهک هسته ای بوده اند.

موشک as-15 با وجود قدرت تخریب بالایی که دارند برای عملیاتی شدن و پرتاب، نیازمند آموزش و تخصص لازم هستند . ایران در حال حاضر بمب افکن های استراتژیکی مانند  tu-95 یا tu-160 را که برای پرتاب این موشک ها طراحی شده اند ، ندارد . کارشناسان خارجی معتقدند حتی اگر بتوانند به طریقی یکی از بمب افکن های تاکتیکی su-24 خود را برای حمل این موشک ها ی سنگین وطویل آماده کنند ، بعید به نظر می رسد که قادر به استفاده و به روز رسانی سیستم پیچیده TERCOM این موشک ها باشند و یا برای حل مشکلات این سیستم، آن را با سیستم هدایت GPS جایگزین نمایند. حتی در چنین حالتی نیز آمریکا امکان آن را دارد که سیستم GPS  غیر نظامی را در محودوه مناطق جنگی در مواقع لزوم غیرفعال سازد.

 به نظر این کارشناسان راه حل دیگر ایران، استفاده از هواپیماهای بزرگ مسافربری برای حمل این موشک هاست. این موشک ها حتی اگر از حوزه ایران هم پرتاب شوند ، به آسانی به کشور های خاور میانه از جمله اسرائیل و نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه برخورد خواهند کرد . البته این قابلیت تنها مختص as-15 های ایران نیست ، بلکه موشک بالستیک شهاب 3 ایران که هم اکنون عملیاتی شده نیز ، دارای برد کافی برای رسیدن به اهداف مورد نظر می‌باشد .

تعداد زیادی از کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا ، یونان و آلمان از جمله هدف های بالقوه ایران می توانند باشند که در صورت استفاده از بمب افکن هایی تظیر su-24 وافزایش برد موشک ، کشورهای دیگری مانند فرانسه ،اسپانیا و انگلستان و در یک کلام تمام اروپا نیز در لیست اهداف بالقوه ایران قرار خواهند گرفت .

به نظر متخصصین نظامی  مقابله و دفاع در برابر موشک های  کروز کار ساده ای نیست . چون این موشکها با وجود اینکه با سرعت نسبتا کم ( مافوق صوت ) حرکت می کنند، ولی در مقابل در ارتفاعات بسیار کم (چند متری زمین) پرواز می‌کنند، لذا تشخیص وردیابی آنها توسط رادارهای زمینی واقعا مشکل است.  استفاده از رادارهای هوایی ممکن است کمی به این موضوع کمک کند اما رهگیری یک موشک 6 متری که در ارتفاعات پایین پرواز می کند نیز، به هیچ وجه آسان نیست . اگر هشدار به درستی داده شود جنگنده هایی نیز می توانند با تاکتیکی مشابه آنچه خلبانان انگلیسی در جنگ جهانی دوم برای انهدام موشک های کروز v-I آلمان استفاده می کردند  این موشک ها را رهگیری و نابود نمایند .

البته بدیهی است که این موشک های کروز مدرن، سریعتر و در ارتفاعات پایین تر از v-I آلمانی پرواز می کنند.

نکته جالب توجه در مورد تکنولوژی کروز، استفاده از موشک های Seersucker از سوی رژیم بعثی در طول جنگ دوم عراق بود. جالب آنکه سیستم های پدافند پاتریوت مستقر در کویت، همه 9 فروند موشک بالستیک کوتاه برد عراق را منهدم کردند اما موفق به رهگیری حتی یک فروند از 5 فروند موشک  کروز  seersucker عراق نیز نشدند . این موضوع اهمیت فوق العاده ای دارد چراکه موفقیت این موشک ها در منطقه ای اتفاق افتاد که به شدت و با پیچیده ترین سیستم های پدافندی و در شرایط آماده به رزم محافظت می شد.

به همین جهت، علی رغم موانعی که ایران در عملیاتی کردن این موشک ها با آن روبرو است، کارشناسان غربی معتقدند اگر موشک های ایران به کلاهک های نامتعارف مجهز شوند به یک سلاح تهدیدآفرین واقعی تبدیل خواهند شد.»


جنگنده نایت هوک

• نظامی ,     نظر
 نایت هاوک (شاهین تاریکی) نخستین هواپیمای عملیاتی است که به منظور استفاده از فناوری پنهانکاری طراحی شد. طراحی منحصر بفرد این هواپیمای تک سرنشینه تواناییهای استثنایی را به این هواپیمای تهاجمی می افزاید. اندازه این هواپیما در حدود F-15 ایگل می باشد که دو موتور توربو فن F404 که هرکدام نیرویی معادل 48 کیلو نیوتون (10800 پوند) ایجاد می کنند دارد. هم چنین دارای کنترل با سیم می باشد. قابلیت سوختگیری هوایی برد نایت هاوک را افزوده و آن را به یک سلاح بازدارنده و ترساننده ی ایالات متحده تبدیل کرده است. توانایی حمل انواع سلاح ها با سیستمهای ناوبری و حمله یکپارچه و سیستمهای الکترونیک پروازی ( اویونیک) موثر بودن این هواپیما را در عملیات مختلف اثبات می کند و بار کاری خلبان را کم می کند. کشیدن نقشه های با جزییات ریز برای عملیات روی نقاط با پدافند سنگین و قوی با استفاده از سیستم طراحی نقشه خودکار به ارزشهای این هواپیمای منحصر بفرد می افزاید.اولین F-117 در سال 1982 تحویل داده شد و آخرین تحویل در سال 1990 بود. تصمیم تولید F-117 در سال 1978 گرفته شد. اولین پرواز آن در سال 1981 انجام شد. تنها یک واحد از این هواپیما در اختیار دارد.

جزییات :

وظیفه : هواپیمای تهاجمی پنهانکار

سازنده : لاکهید

استفاده کننده : نیروی هوایی ایالات متحده

موتور : دو موتور توربو فن بدون پس سوز F404-GE-F1D2 با قدرت 48 کیلو نیوتن (10800پوند)

ابعاد : طول 10.08 متر، ارتفاع 3.78 متر، دهنه بال 13.20 متر

اوزان: وزن خالی آن 13.381 کیلوگرم برآورد شده است، حداکثر وزن برخاست 13.814 کیلوگرم

اجرا : حداکثر سرعت 0.98 ماخ یا 1040 کیلومتر بر ساعت(656 مایل بر ساعت)، سقف پرواز 15.240 متر برآورد شده است ( 50000 پا)

سلاحها : تا 2268 کیلوگرم (5000 پوند) انواع بمب های هدایت شونده، موشکهای هوا به زمین، موشکهای زد رادار یا موشکهای هوا به هوای AIM-9 که در یک جایگاه درونی حمل می شوند.


قدرت نظامی ایران

• نظامی ,     نظر
صنایع نظامی ایران قبل از انقلاب



برنامه های نظامی شاه موجب گردید تا هزینه های نظامی ایران به ناگاه سیر صعودی پیش گیرد. بودجه نظامی کشور بسیار بالا رفته بود و پیش خریده های شاه ، فروشندگان را هم به تعجب وا میداشت . خرید تجهیزات توسط رژیم شاهنشاهی نیازمند آموزش فنی نیروها و آشنایی و بهره گیری بهینه از این تسلیحات بود ، لذا شمار زیادی از متخصصان ، تکنسین ها ، مستشاران نظامی و فروشندگان تسلیحاتی به ایران گسیل می شدند و افسرانی از ایران به کشورهای خارجی فرستاده می شد . در اواسط سال 1977 بالغ بر 31 هزار مستشار آمریکایی در ایران به سر می بردند که این تعداد در سال 1978 به 45 هزار نفر رسید . حضور این افراد باعث گردید که آمریکاییها حق هرگونه ابتکار و خلاقیت را از نیروهای داخلی سلب کرده و اداره امور ارتش را راسا بر عهده گیرد .

از لحاظ صنایع دفاعی آنچه قبل از انقلاب تولید می شد ، صرفا تولید سلاحها و مهمات سبک بود که نهایتا تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به تولید فشنگهای سبک و نیمه سنگین تیربار ژ3 ، اسلحه ژ3 ، و فشنگ سلاح های کمری محدود می شد . در امور خدماتی و تعمیر و نگهداری نیز ما حق هیچ گونه دخالتی نداشتیم و با توجه به زیر ساختهای موجود فقط آمریکایی ها حق فعالیت در این امور را داشتند طوری که برای تعویض حتی یک پیچ ساده باید آمریکایی ها را صدا می کردیم.

یکی از شعار های محوری انقلاب اسلامی استقلال بود ، استقلال ،که نقطه مقابل وابستگی اشت . لذا به هر میزان که نقطه وابستگی کشور کم شود میزان استقلال بیشتر می شود.

· بعد از انقلاب



همانطور که بیان شد قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به نیروی نظامی ما حتی اجازه نمی دادند به قطعات دست بزند و کل سیستم در اختیار آمریکا بود.

بعد از پیروزی انقلاب شرایط متحول شد و تحولات چشمگیری خصوصا در مقطع دفاع مقدس پدید آمد ، جنگ تحمیلی واقعیتهایی را تحمیل میکرد که نتیجه آن شکل گیری صنایع دفاعی بود. بسیاری از سلاحهایی را که قبل از انقلاب نه تولید می شد و نه اجازه تولید آن را می دادند از رهگذر جنگ و تحریم اقتصادی و با طراحی مهندسی معکوس در داخل شکل گرفت . هر قدر فشار ها بیشتر شد خودباوری صنعت دفاعی بیشتر متبلور گردید .هم اکنون جمهوری اسلامی از بزرگترین توان و قدرت بازدارندگی موشکی برخوردار است که از یک طرف تماما بومی و از سوی دیگر تحت اختیار نیروهای داخلی قرار دارد و با هزینه اندک این همه امکان فراهم شده است.


· پیدایش توان موشکی



صنایع و توان موشکی ایران در شرایطی شکل گرفت و تکامل یافت که امنیت ملی نظام جمهوری اسلامی در معرض تهدید قرار گرفته بود. در واقع از همان زمانی که موشکهایی از سوی رژیم مخلوع بعثی به سوی شهرهای کشورمان سرازیر شد و مردو ایران جواب دادند « موشک جواب موشک » این حس در متخصصان صنایع دفاعی کشور پدید آمد که باید به این خواسته به حق مردم پاسخ گویند که با عنایات خداوند متعال این صنعت بسیار پیچیده به همت متخصصان داخلی شکل گرفت . نکته جالب اینکه متخصصین شاغل در صنایع موشکی ، صنایع موشکی ایران را به علت کاملا بومی بودن «Made in SHIA» می گویند.

· معرفی برخی از تولیدات صنایع موشکی



1. موشک شهاب 3 : ( برد ؟2500 کیلومتر / درصد خطا 2 در 10000 )

2. موشک فاتح 110 : ( یکی از دقیق ترین موشکهای موجود در داخل کشور با سوخت جامد )

3. موشک توفان : ( یکی از پیشرفته ترین موشکهای ضد زره با عمق نفوذ 760 میلیمتر و برد 3850 متر و دارای سیستم " ضد جمینگ " تا دشمن نتواند آن را منحرف سازد و و مجهز به سیستم دید در شب وقابل شلیک از بالگرد های کبرا )

4. موشک تندر : ( طراحی شده جهت مقابله با زره های واکنشگر )

5. راکت صاعقه : ( طراحی شده جهت نابودی نفرات دشمن و دارای 40 میلیمتر طول می باشد و اهمیت آن به جهت برد ، مقدار ترکشها و قدرت انفجاری آن می باشد و پرواز آن در هوا بدون صدا می باشد )

6. موشک صیاد1و2 : ( که جهت نابودی بمب افکنها و هواپیماهای شناسایی دشمن طراحی شده و زمین به هوا می باشد که به تولید انبوه رسیده است )

7. موشک شهاب ثاقب : ( موشک سطح به هوای شهاب ثاقب موشکی کوتاه برد جهت دفاع ضد هوایی در ارتفاع پایین و بسیار پایین است و دارای ردیاب و سیستم هدایت فرماندهی و کنترل بیسیمی است .و دارای سرجنگی 14 کیلوگرمی و دارای ماسوره زمانی « ایر » می باشد که درصد خطای آن 4 درصد می باشد .

8. موشک میثاق1و2 : ( این موشک نمونه مدرنیزه شده استینگر می باشد که از روی شانه پرتاب می شود که دارای سیستم هومینگ غیر عامل مادون قرمز با قابلیت تهاجمی در تمامی جهات است )

9. موشک کروز: ( طراحی شده جهت استفاده در هواپیما و شناور . که بر برروی شناور های ذوالفقار 1400 و ذوالجناح نصب شده و این شناور ها با سرعت 90 کیلومتر حرکت کرده و همزمان اقدام به شلیک این موشک می کنند.

10. موشک دریایی نور : ( ؟ )

و ...

· افق صنایع موشکی



هم اکنون متخصصان داخلی بدنبال آن هستند که دفاع موشکی دوگانه ای را درست کنند که دارای نواخت تیر بالا باشد تا ابری از آتش بر روی دشمن ایجاد کند.

در سطح ملی هم اکنون به دنبال طراحی ماهواره ملی « سپهر » با سیستم رانش ماهواره هستند. هم اکنون ایستگاه گیرنده زمینی سپهر و پردازش تصاویر ماهواره ای با توان تهیه و توزیع انواع تصاویر ماهواره ای ، و هوایی مشغول فعالیت است. ماهواره سپهر 49 کشور را تحت پوشش قرار می دهد که با آن می توان از فاصله 5 متری تصویر گرفت که در حقیقت این ماهواره چشم ایران در منطقه است

البته موارد دیگری نیز وجود دارد که فعلا به دلایل امنیتی بدان نمی پردازیم ، اما صنایع موشکی به عنوان صنعتی کاملا پویا و رو به جلو در حال تکمیل پروژه های جدید مناسب با شرایط جدید و فن آوری دشمن در حال اجرا است.


· تحولات دفاعی در بخش زمینی



در بخش زمینی انواع و اقسام مهمات سبک و سنگین در کشور تولید می شود در واقع مهماتی نیست که نیاز داشته باشیم و نتوانیم در داخل تولید کنیم . اور هال کلیه تانکهای غربی و شرقی و تولید انواع تانک و نفربر که نونه بارز آن تانک های « ذوالفقار 1و2و3» که بسیار پیشرفته می باشد و در داخل تولید می شود و دارای زره واکنشگر می باشد.

نفر بر شنی دار آبی – خاکی « براق » نمونه دیگری این تولیدات می باشد که با حفاظ زرهی مناسب و تحرک بسیار خوب و استفاده از پدافند « ش.م.ه » آن را از دیگر نفربر ها متمایز می کند.

تولید انواع و اقسام توپها و توپهای خودکششی ( هویتزر) .

تولید مین کوب « تفتان » که با خرج گود تا 10 کیلوگرم " تی ان تی " را پاکسازی میکند و تا عمق 5/2 متر پایین می رود و عرض معبر پاکسازی آن 3 متر می باشد.و دارای سیستم کنترل از راه دور می باشد .

تولید انواع و اقسام خودرو های تاکتیکی دودیفرانسیل و خودروهای تجاری ( زرین خودرو ) .

تولید سلاح ملی انفرادی «خیبر» با طراحی کاملا جدید که خشاب آن در عقب قرار دارد که سلاح را سبک تر می کند و جزو مدرنترین سلاحهای انفرادی می باشد. و ...

· بخش الکترونیک



سیاست کلی وزارت دفاع این است که تمام تجهیزات و ملزومات موجود با الکترونیک آمیخته شود . از این طریق دقت ، سرعت و قابلیت های سلاحها ارتقای کیفی پیدا می کند .

خود کفایی در تولید بیسیمهای رایج نیروهای مسلح و بیسیمهای جهش فرکانسی و سیستمهای اپتیکی و شنود زیر آبی ، تلفنهای زیر آبی و سونار( دستگاهی برای شناسایی سلاحهای زیر آب) نیز از این نوع خود کفایی ها می باشد.

صنعت میکرو الکترونیک و آبتو الکترونیک در صنایع دفاع پایه گذاری شده و در خدمت صنایع هوایی قرار دارد و در صورت نیاز صنایع به میکروچیپس تبدیل می شود.

تولید قطعات مورد نیاز در انواه شاخه های الکترونیک نیز نمونه خوبی از یک پیشرفت بسیار زیاد می باشد.

ساخت سیستم راداری D-M-3b که قادر به ردیابی و هدایت موشک‌های مهاجم است.

· پیشرفتهای بخش دریایی


ما در این بخش استراتژی قایق های تند رو را دنبال کرده ایم. شناور های موشک انداز طراحی شده ، باعث تحولی چشمگیر در این بخش شده است . شناور ها اعم از سطحی و زیر سطحی و شناورهای لجستیکی در مدلهای مختلف طراحی و ساخته شده است .

صنایع دریایی ما ترکیبی است یعنی شناور ، سیستمهای الکترونیکی و سلاحهایی مثل تیربار و موشک هرکدام در جای جداگانه ساخته و در یک جا مونتاژ می شود .

زیر دریایی های« السابحات » یک نمونه از این اقدامات است .

تولید قطعات ساختاری ، پنلهای ساندویچی ، انواع لوله های مختلف هیدرولیکی و هواناوهای« یونس 6 » و « یونس 22» طراحی شده است.

قابل توجه است که اولین « لندین گرافت » سنگین برای سازمان بنادر و کشتیرانی در وزارت دفاع ساخته شد.

نکته ای که حائز اهمیت می باشد این است که به دلیل پیشرفتهای قابل توجه و چشمگیر در بخشهای دریایی ، ضربه پذیری دشمن در دریا بسیار بالاست و به همین دلیل احتمال حمله دشمن قبل از تخلیه کامل خلیج فارس و دریای عمان بسیار بعید است ( البته اگر قبلا نقشه طراحی شده دکتر عباسی برای قطع ارتباط خلیج فارس و دریای عمان از طریق تنگه هرمز پیاده نشده باشد ).

· پیشرفت در صنایع هوایی



متخصصان هوایی کشورمان هم اکنون بر روی کلیه هواپیماهای تجاری و نظامی در حال تحقیقات هستند و قادرند تمام این هواپیما ها و بالگرد ها را اور هال و تعمیر اساسی کنند.

چنین توانمندی ای در کل منطقه وجود ندارد حتی توانایی هواپیماهای پهن پیکر ایرباس و بوئینگ وجود دارد. آشیانه فجر وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بزرگترین سازه فلزی است که تاکنون در کشور و خاورمیانی ساخته شده است و همزمان 8 تا 12 هواپیمای پهن پیکر می تواند در آن قرار گیرد.

قطعه سازی در صنایع هوایی حرف اول را میزند . قبل از انقلاب اسلامی هیچ کاری در این زمینه انجام نشده بود . کارخانه « بل » ایجاد شده بود و تنها در حد چکهای اولیه بر روی بالگرد ها انجام میشد . هم اکنون شرکت «پنها» هم هلیکوپتر های «شباویز» و «2091» و هلیکوپتر های «شاهد» را تولید می کند و هم تعمیرات اساسی سنگین را انجام می دهد .

در طراحی هواپیماهای بدون سرنشین پیشرفته ، صنایع هوایی ایران موفق شده است هواپیماهای «ابابیل» ، «مهاجر1و2و3و4» ، «هدهد» و «صاعقه 1و2» را تولید کند. این هواپیماها با هزینه بسیار پایین و تکنولوژی روز ساخته شده است.

هواپیمای بدون سرنشین مهاجر 1و2و3و4 با کاربرد مراقبت هوایی ، شناسایی ، جنگ الکترونیکی ، رله ی ارتباطی ، دیده بانی ، هدف یابی ، هدایت آتش توپخانه ، کنترل نوار مرزی جهت مبارزه با قاچاقچیان ، کنترل ترافیک شهری و عکسبرداری جهت تهیه نقشه های جغرافیایی است که می توانند سلاحهای کوچک را حمل و پرتاب کنند.

در زمینه هواپیماهای جنگی هواپیمای جت پیشرفته اینتگرال طراحی شده و در زمینه بالگردهای هجومی و ترابری نیز 9 مورد در داخل تولید می شود.

هواپیمای ایران 140 که در نوع خود پیشرفته ترین است در انواع کاربری ساخته میشود.

یکی دیگر از تولیدات ساخت شیشه و لاستیک هواپیما می باشد که ما را در زمره 8 کشور تولید کننده آن قرار می دهد .

جنگنده ایرانی شفق

• نظامی ,     نظر
جنگنده پنهانکار و مافوق صوت شفق که طراحی آن از چندین سال پیش شروع شد و در سال 2004 نیز تکمیل نمونه اولیه آن گزارش شده که چندین آزمایش موفقیت امیز را پشت سر گذازده که آزمایشات به صورت کاملا سری در یک پایگاه دور افتاده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی انجام گرفته است ، این جنگنده در سه نوع آموزشی دو نفره، جنگنده دو نفره و جنگنده یک نفره طراحی شده است. پروژه طراحی شفق توسّط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح پس از فرمان رهبری ایران پس از جنگ مبنی بر خودکفایی در ساخت تسلیحات سرمایه گزاری شده و بوسیله مجتمع دانشگاهی هوایی (Aviation University Complex) که زیر مجموعه ای از دانشگاه صنعتی مالک اشتر می باشد پس از هزاران ساعت کار مداوم دانشمندان و دانشجویان ایرانی طراحی و ساخته شده است ( البته در ابتدای ساخت این جنگنده دو شرکت روسی میگ و سوخو نیز با ایران همکاری میکردند که ظهور مونیتور های دیجیتالی موجود در کاک پیت هواپیما که از جنس روسی هستند گواه بر این مدعا است ولی به دلیل افزایش فشار سیاسی ناشی از پرونده هسته ای از سوی آمریکا به روسیه این شرکتها از مشارکت در ادامه این طرح صرف نظر کردند)لازم به ذکر است که دانشگاه بزرگ صنعتی مالک اشتر که یکی از بزرگترین مراکز علمی و طراحی ایران می باشد وابسته و زیر نظر کامل وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جموری اسلامی ایران است .
بسیاری از کارشناسان شفق را از حیث توانایی و نوع طراحی با طرح هواپیمای MiG-I-2000 روسیه که جنگنده ای است شکاری و رهگیر مقایسه کرده اند. البته لازم به ذکر است در طراحی شفق به ویژگی پنهانکاری (رادارگریزی) آن توجه زیادی شده، بویژه که طرح بدنه آن از حیث RCS به جنگنده اف/ای-22 رپتور ساخت آمریکا که یک جنگنده پنهانکار است نیز تا اندازه ای شباهت دارد و بدنه آن از مواد جاذب امواج رادار (Radar Absorbing Materials) ساخته شده است،که توانایی ایجاد RCS کمتر از یک متر مربع را به جنگنده میدهد در واقع می توان شفق را اولین جنگنده پنهانکار ایرانی دانست. بنا به اظهارات بعضی رسانه ها طراحی نمونه ثانویه شفق که شامل بسیاری اصلاحات و بهبود ها در قسمتهای بالها و نیز دهانه خروجی موتور و همچنین سیستم های راداری پیشرفته تر می باشد تا سال 2008 بطول خواهد انجامید. با توجه به سرمایه گذاری های بسیار بالای ایران در صنایع هوایی و موشکی خود احتمال میرود که این پرنده کمی زودتر از موعد مقرر وارد خدمت در نیروهای مسلح در جمهوری اسلامی ایران شود
شفق دارای هفت جایگاه برای حمل تسلیحات مختلف می باشد. نوع سازه به کار رفته به شکل مناسبی اجازه حمل انواع بمب و موشکهای هوابه هوا و هوابه زمین و همچنین انواع بمب با هدایت لیزری را به این هواپیمای توانمند می دهد. که در زیر هر بال سه جایگاه و یک جایگاه نیز در زیر بدنه قرار دارد. توانایی شلیک موشک اسپاروو و ساید وایندر و نیز موشک های سری R روسی از جمله R-73 و R-77.ونیز موشکهای KH-29 و KH-31 به همراه موشک هدایت تلوزیونی ماوریک توانایی به خصوصی به این پرنده ساخت ایران در نبردهای چند منظوره میدهد . همچنین استفاده از سه نمایشگر چند کاره رنگی پیشرفته در کاکپیت آن موجب شده تا در جنگنده از نمایشگرهای آنالوگ کمتر استفاده شود . این نمایشگرها که به صورت سری و در کنار هم قرار دارند وظایفی از قبیل کنترل صفحه رادار برای رهگیری پرنده های مشکوک / مدیریت تسلیحات موجود در جنگنده / کنترل سیستم های دفاع الکترونیک برای استفاده در نبردهای الکترونیکی و نیز سیستم هدایت و کنترل شلیک انواع موشکها و بمبهای هدایت راداری و یا لیزری را به این جنگنده داده است .
علاوه بر این در این پرنده جدید به راحتی خلبان توجه زیادی شده است به همین منظور دارای شیشه (درب کابین) بزرگتری هست و از نظر میدان دید دارای بهترین کارایی لازم در میان جنگنده های معروف دنیا است که دلیل آن هم کشیدگی بیشتر شیشه کابین خلبان به سمت جلو و نیز پهنای بیشتر ان به سمت اطراف است که بیشترین دید ممکن را در اختیار خلبان و یا خلبانان این جنگنده ساخت ایران قرار خواهد داد ، همچنین در شفق از صندلی های پرتاب شونده K-36D ساخت روسیه نیز استفاده شده است که بنابه تاکید کارشناسان امریکایی بهترین صندلی پرتاب موجود در جهان می باشد ( آمریکا با صرف یک هزینه تحقیقاتی بالا در حال ساخت یک نمونه مشابه از این صندلی پرتاب پیشرفته برای جایگزینی ان با صندلی های پرتاب اف 22 و اف 35 است ).
وزن این جنگنده حدود 5 تن است که از این لحاظ یک جنگنده سبک بحساب می آید. پیشرانه این جنگنده یک و یا دو دستگاه موتور توربوجت RD-33 کلیموف روسی یعنی همان موتور بکار رفته در جنگنده MiG-29 است برخی منابع آگاه نیز از امکان استفاده از موتور های AL- 31F در این پرنده ساخت ایران خبر دادند . ( البته برخی گمانه زنی ها . بنا به گفته بعضی رسانه ها ایران برنامه هایی نیز برای تولید موتور کلیموف RD-33 و نمایشگر های تحت امتیاز روسیه در ایران دارد.)
از دیگر ویژگی های بارز شفق می توان به طراحی آیرودینامیکی و سرعت فراصوتی آن که دو تا دو ونیم برابر سرعت صوت است اشاره کرد، در طراحی شفق مساحت ریشه بالها بسیار بیشتر از نوک بال است( بالهای قیفی شکل : این نوع شکل بال از پایداری نسبتا خوبی نسبت به باله های دلتا شکل در سرعت های پایین و بالا برخوردار است ) و این امر موجب می شود تا جنگنده شفق در نبرد های هوایی تن به تن (داگ فایت) بتواند به سرعت زاویه حمله را بسوی هدف تغییر دهد، همچنین بواسطه طراحی ویژه بدنه آن توانایی پیچش، غلتش و قابلیت مانور پذیری شفق تا حد زیادی افزایش یافته و آن را به جنگنده ای برای استفاده در موقعیت های خاص تبدیل کرده است. کارشناسان در مورد شفق به گمانه زنی هایی پرداخته اند از جمله اینکه جنگنده شفق از توانایی پرواز در ارتفاع پایین نیز بخوبی برخوردار است و از لحاظ اویونیک یا سیستم های الکترونیک پروازی نیز بسیار پیشرفته می باشد . از پس از سال 2000 طرحی محرمانه در دانشگاههای ایران در حال تهیه است که به موجب آن راداری پیشرفته و بروز برای این جنگنده در حال ساخت است . این رادار که در نحوه عملکرد از رادار AWG-9 تامکت الهام گرفته دارای توانایی فوق العاده و قابل قبولی در بکارگیری در انواع موقعیتهای ضروری است .
اصول استفاده از طراحی مهندسی به خصوص در این جنکنده برای افزایش قابلیت پنهان کاری در این پرنده به خوبی رعایت شده است . حتی بسیاری از کارشناسان ویژگی پنهانکاری شفق را حاصل ترکیب طراحی ویژه و استفاده از مواد جاذب امواج رادار دانسته و توانایی پنهانکاری شفق را با جنگنده آمریکایی F-117 Nighthawk که جنگنده ای بسیار پیشرفته می باشد مقایسه می کنند

 

                                 

        نام:شفق 

        ساخت:وزارت دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح

        سرعت:۸۰۰کیلومتر درساعت ۲برابر ماخ

        طول:۹متر

        عرض:۴متر

        ازنوع نسل پنجم شکاری ها

        مخصوص ناو هواپیما بر.